Verslaafd aan zorgen

Ken je ze ook, die leidinggevenden die uit het goede hout gesneden zijn en die hun uiterste best doen om goed te zorgen voor hun medewerkers? Vandaag sprak ik er weer een. Zij keek dit keer minder vrolijk als normaal, sterker nog zij keek nogal nors.

“Wat is er aan de hand?” vroeg ik. “Ik baal ervan, ik heb nu al maanden een hoog ziekteverzuim en ik weet niet meer wat ik eraan kan doen.” Vertel eens?

Florence Nightingale

Al snel kreeg ik door dat ik te maken had met een moderne uitvoering van Florence Nightingale.

Deze leidinggevende werd steeds weer verleid door medewerkers als die haar over hun klachten vertelden. Dan kon zij al haar verpleegkundige kennis etaleren.

Zonder horten of stoten vertelde ze mij over de aandoeningen, behandelingen, complicaties, medicijnen en therapieën van de zeven langdurig zieke medewerkers. Het leek wel of ze examen deed en wilde laten zien dat zij een goed overzicht had van alle dossiers.

“Ik werk me een slag in de rondte om de boel hier draaiende te houden. En vandaag kwam een van deze medewerkers na een afwezigheid van meer dan zes weken weer op het werk. Ik maakte me zorgen over haar en had gezegd dat ze maar eens naar de bedrijfsarts moest gaan. Van de bedrijfsarts kreeg ze te horen dat ze vooral dingen moet doen die goed aanvoelen. Twee uur per week mocht ze haar neus weer laten zien om koffie te komen drinken. Wat een waardeloos advies, wat schieten we daar nou mee op! En ik irriteer me ook mateloos aan het feit dat ze op facebook iedere dag laat zien wat ze zoal de hele dag doet, zoals yoga, wandelen met de hond, winkelen, sporten met zijn vriendin en een avondje theater. Op zich niet verkeerd natuurlijk, maar hoe moet ik dat rijmen met het feit dat ze ziek is?”

“Zo, dus jij ergert je aan je medewerker en aan de bedrijfsarts? Soms zegt de irritatie meer over jezelf dan over de ander” gaf ik haar terug.

Je bezorgt anderen veel gemak, maak je daar maar eens zorgen over

Door veel taken uit te voeren die medewerkers ook zelf kunnen doen, beland je in een situatie die niet prettig is voor jezelf, want je bent er erg druk mee, misschien wel overbelast.

Misschien herken jij ook de Florence in jezelf? Tegelijkertijd ervaart de medewerker weinig verantwoordelijkheid voor het oplossen van de gevolgen van zijn afwezigheid.

Gelukkig werk je in de zorg en daar is sprake van voortschrijdend inzicht in behandelmethodes voor patiënten en cliënten. “Zorg verlenen met je handen op de rug”, “activeren”, “coachend behandelen”, “eigen regie”, “eigen verantwoordelijkheid” zijn belangrijke begrippen bij een adequate behandeling.

Hoezo ‘verslaafd’ aan zorgen, ik toch zeker niet!

Maar daardoor word je dan niet meer dat ‘altijd drukke baasje’ dat ervoor zorgt dat de afdeling loopt. Voor deze werkhouding werd je beloond en dat zorgde voor aanmaak van dopamine in je hersenen waaraan je behoorlijk verslaafd kunt raken.

Ongewild raakte je verslaafd aan het verzorgen van je medewerkers en aan het oplossen van de problemen die daardoor ontstaan. Dat gaat goed zolang de verslaving beheersbaar is en milde vormen aanneemt.

Maar, zodra er “een toestand ontstaat waarin een persoon fysiek en/of mentaal afhankelijk is van een gewoonte..” spreken we over een verslaving. “Het zorgt voor steeds kortere perioden van gelukzaligheid die de verslaafde in een steeds dieper dal brengen.”

Tijd voor een detox

Gelukkig hebben we in deze casus te maken met een organisatie waar ze een goede diagnose kunnen stellen en ze je met behulp van een klinisch dagbestedingsproject in een deeltijdprogramma van je verslaving kunnen afhelpen.

Dat zal wel wat ontwenningsverschijnselen met zich meebrengen bij jou, je medewerkers en mogelijk ook je gezin. Dus, denk eens na hoe je dat veranderingsproces met elkaar zo goed mogelijk begint.

Wat zou er gebeuren als je…

• geen vervanging regelt als je medewerker ziek wordt en daardoor niet zijn werk kan doen?
• geen advies vraagt aan een bedrijfsarts als je geen duidelijke vraag aan hem stelt?
• geen rapportage schrijft als je een gesprek hebt gehad met je medewerker?

Je zou waarschijnlijk tijd overhouden.

Wat gebeurt er bij je medewerker als je…

• hem vertelt dat je blij bent met het feit dat hij alweer een boel zinvolle activiteiten verricht?
• hem complimenteert dat hij dagelijks bijhoudt wat hij weer kan en op welke manier hij deze mogelijkheden benut?
• hem vraagt na te denken op welke manier hij deze mogelijkheden voor zijn eigen werk of andere zinvolle taken kan benutten?
• hem vraagt of hij zelf vervanging kan regelen in overleg met de collega’s?
• hem vraagt om een plan van aanpak te maken voor het herstel van zijn inzetbaarheid?

Door minder te doen, leer je veel en het bespaart je veel tijd. En je medewerker krijgt weer zijn verantwoordelijkheid… terug.

Wat gebeurt er met je als…

• je leidinggevende je een compliment geeft als je nieuw gedrag gaat oefenen en de eerste prille resultaten zichtbaar worden?
• je medewerkers zeggen dat ze zich nu meer verantwoordelijk voelen voor hun werk en de organisatie ervan?
• je merkt dat een van je medewerkers gaat solliciteren naar een afdeling waar je je nog gewoon ouderwets ziek mag melden en de leidinggevende het probleem oplost?

Verzorgende baas

Oh ja, in welke sector werkte deze verzorgende baas ook alweer? U raadt het al, de verslavingszorg. Daar waar de therapeuten wordt geleerd om niet het probleem van de cliënt over te nemen maar hem in zijn kracht te zetten en te letten op zijn mogelijkheden om zelfstandig te blijven!