ADHD op het werk
Autisme en AD(H)D op het werk, Psychosociale arbeidsbelasting, Artikel, persoonlijke ontwikkeling, ziekteverzuim
Mensen met ADHD hebben beperkingen én kwaliteiten. Ze zijn vaak snel afgeleid wanneer ze zich vervelen, maar storten zich met ziel en zaligheid op uitdagingen.
Dit wordt ook wel hyperfocus genoemd. ADHD’ers springen vaak van de hak op de tak, maar zijn daardoor energierijk en creatief.
ADHD zorgt ervoor dat mensen empathisch, toegankelijk en openhartig zijn. Mits ze goed begrepen worden, kunnen ze open en sensitief zijn.
De ADHD aanleg blijft als je volwassen bent. En de symptomen kunnen er anders dan druk en impulsief uitzien, of worden gecompenseerd.
Wat heeft een werkgever aan een werknemer met ADHD?
Werkgevers moeten ADHD als een set bruikbare eigenschappen zien en niet alleen als handicap. Mensen met ADHD:
- kunnen goed multitasken en zijn daardoor inzetbaar bij verschillende werksoorten;
- zien vanuit een breed perspectief het totaal plaatje;
- zijn echte ‘deadline-junks’ die een confrontatie met een onverwachte spoedklus goed aankunnen;
- kunnen goed werken in een crisissituatie;
- zijn bevlogen in wat ze doen;
- kunnen goed ‘out-of-the-box’ denken.
Werkgevers moeten daarom denken: wat heb ik aan jou, hoe komen je kwaliteiten het beste naar voren en op welke plek? Besef dat deze werknemers een speciale rol in het bedrijf kunnen vervullen.
Hoe kan een werkgever met werknemers met ADHD omgaan?
Als een werknemer ADHD heeft en niet op de goede plek zit, kan dit leiden tot een een hoger verzuim. Duidelijkheid hierover is daarom voor zowel werkgever als werknemer van groot belang. Maar hoe kan een werkgever optimal gebruik maken van de kwaliteiten van dit sort werknemers? Hieronder een aantal tips:
- Focus op de kwaliteiten van de werknemer. Zet hem/haar in op de juiste plek waar creativiteit, enthousiasme en bevlogenheid voorop staan.
- Wees alert op aanwijzingen voor ADHD bij een werknemer. Meld het aan de desbetreffende bedrijfsarts en/of coach.
- Schakel een coach in die ervaring heeft met ADHD. De juiste diagnose en begeleiding zijn essentieel.
- Schakel ook de P&O-adviseur in en kaart de ADHD van de werknemer aan in het sociaal medisch overleg met de bedrijfsarts.
- Voer regelmatig functioneringsgesprekken. Wees duidelijk over de wensen van het bedrijf en de kwaliteiten en beperkingen van de werknemer.
- Maak duo’s. Iemand met ADHD vult een autistische collega uitstekend aan. Dit heet ook wel yin-yang-management.
- Plaats de werknemer met ADHD bij voorkeur niet in een kantoortuin. Een eigen ruimte brengt meer rust en concentratie. Ook voor werknemers zonder ADHD geldt dit vaak. Is de bedrijfscultuur goed ingesteld op de moderne kantoortuin, dan vervalt dit bezwaar.
Checklist ADHD
Onderstaande lijst kunt u gebruiken in een gesprek met u (potentiële) werknemer om na te gaan wat hij/zij nodig heeft voor het uitvoeren van de werkzaamheden in uw bedrijf of instelling.
| Structuur in het werk | Het is voor iemand met ADHD heel belangrijk dat hij/zij structuur in het werk krijgt. Een duidelijk schema voor de uit te voeren werkzaamheden per dag is belangrijk. Laat de werknemer zelf een dagindeling maken, die later verfijnd kan worden. Zorg dat de werkwijze van uw werknemer met ADHD bespreekbaar blijft en zorg voor duidelijke haalbare deadlines en voldoende uitdagingen. |
| Grote agenda | Voor een werknemer met ADHD is het belangrijk dat zaken goed georganiseerd zijn. Daarnaast is het belangrijk dat de werknemer veel kan opschrijven. Een grote agenda waar één pagina voor 1 dag staat kan een belangrijk hulpmiddel zijn. |
| Elektronische agenda | Als het belangrijk is om aan afspraken herinnerd te worden aan afspraken door bijvoorbeeld een piepsignaal, dan kan een elektronische agenda een oplossing bieden. |
| Werkruimte | Iemand met ADHD werkt het beste in een prikkelarme omgeving (werkkamer of ruimte), met weinig afleiding zoals geluiden en beelden van buitenaf. |
| Rustkamer | Dit is een kamer of ruimte op het werk die speciaal bedoeld is om even te rusten. De kamer heeft een bed en kan goed donker worden gemaakt. De kamer moet niet dicht bij ruimtes liggen waar veel lawaai is. |
| Spraakvervangers | Om aan iemand een boodschap duidelijk te maken zijn er vele mogelijkheden uit het dagelijkse leven, zoals pen en papier, de computer of de een SMS op de mobiele telefoon. Er bestaan ook speciale hulpmiddelen die ondersteuning bieden. We noemen de communicatiekaarten, de communicatieborden en de communicators. |
| Toegankelijkheidsopties computer |
Elke computer heeft een knop Toegankelijkheidsopties. Deze is te vinden in het configuratiescherm. Hiermee kan bijvoorbeeld de snelheid van de toetsen ingesteld worden. Het is verstandig om deze functies eerst te bekijken alvorens allerlei aanpassingen aan te schaffen. |
| Sneltoetsen | Veel functies van de muis kunnen gemakkelijk vervangen worden door een combinatie van toetsen of sneltoetsen. Meer informatie over sneltoetsen zijn te vinden op de website van Microsoft: www.microsoft.com/enable. Het is Engelstalige informatie, nog niet verkrijgbaar in het Nederlands. |
| Pauzesoftware | Er bestaan diverse programma’s die op de computer geïnstalleerd kunnen worden, die pauzes aangeven. Ook kan ingesteld worden hoe lang de pauze mag duren en wat te doen in de pauze. Bijvoorbeeld rusten of oefeningen uitvoeren. |
| Woordvoorspellende software | Bij het intypen van één of meerdere letters zorgt de woordvoorspellende software ervoor dat de woorden die eerder gebruikt zijn en beginnen met dezelfde letters op het scherm verschijnen. Het gewenste woord kan geselecteerd worden, zodat het hele woord niet uitgetypt hoeft te worden. Met woordvoorspellende software is het mogelijk sneller de tekst in te voeren. |
Bron: MKB-Nederland/Milo Bakker
Deel dit artikel
