Werken vanuit huis, arbeidsrisico of nieuwe kansen?

Dat te weinig lichaamsbeweging een gevaar is voor de gezondheid, is al lange tijd bekend. Nog vrijwel onbekend is dat lang zitten ook gezondheidsrisico’s kent, die meestal niet worden gecompenseerd door een paar keer sporten of bewegen in de vrije tijd. Zeker met het thuiswerken door corona.

Veel werkgevers zijn zich hier terdege van bewust, onderkennen deze risico’s en hebben deze in de kantoorsituatie goed afgedekt.

De Arbowet is daar ondubbelzinnig over. Thuiswerken is echter nog een relatief nieuw fenomeen, waarvoor op dit moment nog geen officieel beleid of wetgeving is vastgelegd.

Langdurig zitten nieuw gevaar

Het thuiswerken vormt door het langdurig zitten een nieuw gevaar, dat niet direct zichtbaar is voor werkgevers. Je kunt rustig spreken van een nieuw arbeidsrisico. De praktijk laat zien dat medewerkers die thuis werken, geneigd zijn tot overcompenseren. Zij werken langer door dan strikt noodzakelijk door misplaatst schuldgevoel.

Sommige werkgevers denken de verantwoordelijkheid voor het inrichten van een thuiswerkplek bij de werknemers te kunnen neerleggen. Dit lijkt een vanzelfsprekendheid, aangezien de thuisomgeving een privéaangelegenheid is.

Goede smaak is zeker geen vanzelfsprekendheid als het gaat om gezondheid

De werkgever bepaalt niet welke stoel of tafel in een thuiskantoor komt te staan. De consument is geneigd te kiezen aan de hand van eigen smaak. Maar goede smaak is zeker geen vanzelfsprekendheid als het gaat om gezondheid.

Nog geen thuiswerkbeleid

Nu kantoren grotendeels dicht zijn, verschuift de aandacht van fabrikanten en leveranciers van (kantoor)meubilair, IT-middelen en overige ergonomische artikelen van de werkgever naar de thuiswerkende werknemer.

Consumenten worden langs alle kanten verleid om in te gaan op advertenties voor bureaustoelen, bureaus en ergonomische muizen. Meubelfabrikanten zoeken nieuwe kansen en schakelen op richting gezondheid en ergonomie.

Werkgevers hebben nog geen thuiswerkbeleid klaar en laten de financiële touwtjes nog even vieren. De werknemer bezwijkt echter onder prestatiedruk en gaat door lichamelijke klachten overstag voor een stoel of tafel die niet voldoet aan ergonomische richtlijnen.

Sommige aanbieders zien kansen in een markt waar zij zich normaliter niet in begeven en bieden artikelen aan die ergonomische niet juist zijn, of zich niet als zodanig hebben bewezen.

Ook kan de thuiswerker geen juiste keuze maken, want zij zijn leken op dit gebied. Het is het begin van een vicieuze cirkel.

Gezondheidstechnisch onverantwoorde keuzes

Het is daarom hoog tijd dat werkgevers het belang van ergonomie onderkennen voor thuiswerken. Besteedt de werkgever onvoldoende aandacht aan ergonomie op de thuiswerkplek, dan maken werknemers zelf keuzes die gezondheidstechnisch onverantwoord zijn. Met uitval en hoge kosten voor re-integratietrajecten tot gevolg.

Vele werkgevers erkennen het belang van thuiswerkplek-ergonomie, maar ze worden ingehaald door de snelle ontwikkeling van de huidige thuiswerksituatie. Daardoor is er vaak niet voldoende tijd om er goed en adequaat op te reageren. Beleid maken kost nu eenmaal tijd en aandacht. Kennis moet worden opgedaan, goede adviseurs zijn daarbij belangrijk en dat kost nu eenmaal tijd. En tijd is schaars geworden in 2020.

Steile leercurve voor werkgevers

Sinds de intrede van flexibel werken, waarbij thuiswerken gecombineerd werd met werken op een kantoor, hebben werkgevers grote stappen gemaakt. Interpolis was trendsetter hierin en vele anderen hebben deze trend gevolgd. Sommigen echter niet. Zij wachten nader onderzoek, ervaringen en rapporten af.

De besluiten van de overheid rond COVID-19 hebben echter alle werkgevers dit jaar gedwongen een steile leercurve te maken. Het flexibel werken – of het Nieuwe Werken – heeft een permanent karakter gekregen en levert naast risico’s ook kansen op.

Eigen regie werknemers over werkdag

Het is niet zomaar iets. Werknemers thuis zelf de regie te geven over de eigen werkdag, taken en verantwoordelijkheden, vereist een werkgever die bereid is een andere manier van leidinggeven te omarmen.

Werknemers vertrouwen en stimuleren in zelfredzaamheid zijn niet voor elke manager vanzelfsprekende tools in de rugzak. Toch is het nodig deze kwaliteiten te ontwikkelen om teams hecht te maken en houden. Productiviteit wordt met name bereikt onder groepen mensen die gelukkig en tevreden zijn.

Geestelijke en lichamelijke gezondheid dienen speerpunten voor nieuwe beleidvorming te zijn. De werkgever is en blijft verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid van werknemers op de plek die nodig is het werk uit te voeren. Waar deze plek zich dan ook bevindt.

Nu niet alleen fabrikanten van middelen en meubilair zich storten op de thuiswerkmarkt, maar ook bedrijven die gezondheid en vitaliteit stimuleren, ontstaan er kansen om de juiste ergonomische oplossingen te vinden. Tel daarbij op dat werk en privé door elkaar gaan lopen en Instagram en Facebook net zoveel gebruikt worden tijdens werkuren als LinkedIn of Outlook. En het is duidelijk dat we op allerlei manieren niet alleen negatief maar zeker ook positief worden beïnvloed.

Pauze software die zo uit een sciencefictionfilm lijkt te komen

Pauze software die zo uit een sciencefictionfilm lijkt te komen, toont avatars die voordoen hoe je in een minuut een aantal oefeningen kunt doen, waardoor we ons fitter en vitaler gaan voelen. Of voedingsdeskundigen tonen ons via Instagram of Facebookfilmpjes hoe we de dag met een gezonde groene smoothie kunnen beginnen.

In de natuur is alles een golfbeweging; na elk dal komt een piek. Zo ook in de negatief/positief frequentie. Wordt een medewerker enerzijds door fabrikanten van meubilair verleid om een niet goed instelbare stoel aan te schaffen, anderzijds staat er een sportmasseur of vitaliteitscoach klaar om hem te tonen hoe hij zichzelf beter en gezonder kan maken.

Kansen voor HR-professionals

HR-professionals kunnen ervoor zorgen dat alle medewerkers het juiste meubilair in huis halen. Door hen bijvoorbeeld de stoelen uit het leegstaande kantoor thuis te laten gebruiken. Dit kan ook gelden voor beeldschermen en zit-/statafels.

Als HR-manager valt er juist nu veel te halen. Advies en hulp is overal aanwezig, de kunst is het koren van het kaf te scheiden. Laat je goed adviseren door ervaren mensen met kennis en de juiste achtergrond. Laat je niet verleiden tot het maken van keuzes enkel gebaseerd op budget. De laagste prijs levert meestal niet de beste producten op.

Ergonomie zit hem ook niet in een fancy stofje of een ‘gaaf ontworpen’ muis of toetsenbord; er zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in ergonomische producten. Dit biedt de minste risico’s op verkeerde keuzes maken.

Een goede ergonomische stoel heeft tenminste een goede bekkensteun (let op: dit is iets anders dan een (el)lendesteun) die laag in de rug kan worden geplaatst, in hoogte verstelbare armleggers – die je bovendien smal genoeg kunt instellen voor kleinere, smalle personen – en een mechaniek dat beweging tijdens het zitten stimuleert (een dynamische zitneig).

Verschuilgedrag

Een gevaar bij thuiswerken is verschuilgedrag. Werknemers voelen juist nu meer prestatiedruk en zijn bang om juist nu op te vallen bij het melden van een pijnklacht of geestelijke overbelasting. Daar waar de grijze muizen op de kantoor werkvloer meestal wel in beeld waren, worden deze nu moeilijk zichtbaar in de thuiswerkjungle anno 2020.

Dit geldt niet alleen voor de ‘gewone’ werknemer, maar juist voor managers, directieleden, HR-medewerkers, vitaliteitscoaches en facilitaire medewerkers. Zij dreigen te worden overspoeld door alle nieuwe extra taken die zij erbij krijgen door deze nieuwe situatie.

Betrokkenheid kweken is key

Kortom, let op elkaar maar verlies ook jezelf niet uit het oog. Zoek alle hulp en adviezen in de markt die er te krijgen zijn en maak er ook gebruik van.

Goed voorbeeld doet goed volgen en een goed uitgevoerd werkplekonderzoek voorkomt veel leed. Het is niet alleen nodig voor de fysieke gezondheid, maar zeker ook voor verhoging van de geestelijke gezondheid.

Geld besparen

Er is veel geld te besparen door het simpele gegeven ‘voorkomen is beter dan genezen’. Uitval is een schrikbeeld dat op ieders netvlies gebrand staat. Maak het daarom tot prioriteit om meer te weten te komen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van beeldschermwerken.

Of dit nu op een kantoor of thuis gebeurt. Werkgevers blijven verantwoordelijk voor de gezondheid en veiligheid van elke werkplek. Goed ergonomisch gereedschap is daarbij essentieel.

Conclusie: thuiswerken kent risico’s, maar met aandacht, de juiste kennis en een open blik is er veel voordeel uit te halen. Mensen voelen zich over het algemeen gelukkiger als zij zelf de verantwoordelijkheid hebben over hun werk en omstandigheden waarin zij dit doen.

Betrokkenheid kweken is key. Eigen regie hebben over de werkdag, een eigen ritme aanbrengen en rust vinden in de wetenschap dat zij de juiste ergonomische hulp, adviezen en middelen krijgen aangereikt van een begrijpende en meedenkende werkgever, is goud waard. Dat levert veel blije en dus productieve mensen op!