Politiek op de werkvloer: dames, wees je bewust van het ‘krabbenmand-effect’!

Dat er biologische verschillen zijn tussen mannen en vrouwen weten we. Maar zijn vrouwen zich ook bewust van het feit dat mannen het politieke spel op de werkvloer anders spelen dan vrouwen?

Het kan handig zijn als je je als vrouw hier meer bewust van bent. Je kunt dan gemakkelijker je doel bereiken of plan gerealiseerd krijgen. Denk aan promotie, salarisverhoging of dat ene uitdagende project dat je zo graag zou willen uitvoeren.

Er zijn dus verschillen in hoe mannen en vrouwen het politieke spel spelen. Zo blijkt uit onderzoek dat vrouwen de wereld zien als een netwerk van relaties. Ze zijn erop gericht om relaties aan te gaan en die te versterken. Mannen daarentegen zien de wereld meer als een maatschappelijke orde waarin je een hogere of lagere status inneemt. Ze zijn daarom meer gericht om de competitie aan te gaan: wie is de beste, wie is de sterkste? Mannen denken in termen van “ik” terwijl vrouwen zich sterk verbonden voelen met anderen en denken in termen  als “wij”.

Vrouwen zien de wereld als een netwerk van relaties

Naast het bewustzijn dat mannen het spel op de werkvloer anders spelen dan vrouwen, is het ook goed om te weten hoe vrouwen onderling met elkaar omgaan. Als vrouw moet je je bijvoorbeeld bewust zijn van het ‘krabbenmand-effect’.

Om dit uit te leggen, is het goed om eerst aan te geven hoe vrouwen een relatie met elkaar opbouwen. Dit doen ze door met elkaar te praten. Door bijvoorbeeld geheimen en zorgen met elkaar te delen en klusjes voor elkaar te doen. Het ‘delen’ is hierbij een heel belangrijk onderdeel van de relatieopbouw. Dit staat voor gelijkwaardigheid.

Naast gelijkwaardigheid is gemeenschappelijkheid een belangrijk uitgangspunt. Zonder gemeenschappelijkheid valt er voor vrouwen eigenlijk niet te communiceren. Er moet dus iets te delen en uit te wisselen zijn.

Deborah Tannen heeft het belang van gelijkwaardigheid en gemeenschappelijkheid in de relatie tussen vrouwen in het volgende model aangegeven.

Vrouwen blijken zich het meest op hun gemak te voelen in het kwadrant rechtsonder. Mannen bewegen zich vooral in het kwadrant linksboven. De horizontale lijn leidt naar gemeenschappelijkheid.

Zodra er bij een groep vrouwen geen sprake is gelijkwaardigheid, treedt het ‘krabbenmand-effect’ op. Als krabben in een mand worden gestopt, hoeft hier geen deksel op. De krabben zorgen er zelf voor dat er geen krab uitklimt. Probeert een krab uit de mand te klimmen, dan wordt deze door de andere krabben in de mand omlaag getrokken.

Dit effect lijkt sterk op hoe vrouwen met elkaar omgaan. Als er in een (werk) relatie sprake is van disbalans zullen vrouwen deze herstellen door de vrouw die omhoog probeert te klimmen, letterlijk en figuurlijk weer naar beneden te halen. Alle middelen om dit te realiseren zijn hierbij geoorloofd. Denk aan roddelen, iemand negeren, bespotten, minachten, de grond intrappen. Het doel hiervan is “terug in je mand”.

Komt dit bekend voor? Madeleine Albright – oud minister Buitenlandse zaken USA – zei niet voor niets “Er is een speciaal plekje in de hel gereserveerd voor vrouwen die elkaar niet helpen”.

>>> Lees ook ‘Politiek op de werkvloer: dames, koester je tegenstander en negeer je vijand’