Overgewicht: Wat ligt er op jouw lepeltje?

Dit is de tweede in een reeks van drie columns over ‘leren genieten van eten’ als methode om blijvend gewicht te verliezen. En dat in de organisatiecontext van vitaliteit en gezondheid.

In de columns worden drie onderliggende gedragspatronen geschetst die maken dat mensen zich overeten: mindless, joyless en loveless.

Sandra

“Wat moet er eigenlijk op jouw lepeltje liggen?” Dat is een vraag die ik mensen stel als ze dooreten terwijl ze genoeg hebben gehad en niet weten waarom ze eten wat ze eten. ’s Avonds na een lange dag op de bank met een reep chocola, vrijdagavond als start van het weekend het kaasplankje.

“Ik kan niet stoppen met die kaas, ik eet het hele plankje leeg”, vertelt Sandra.

Sandra zit in de sales bij een verzekeraar. Ze heeft overgewicht en al veel diëten geprobeerd. Niets heeft geholpen. Ze verkoopt gezondheid namens haar werkgever. Dat gaat beter als ze zelf een gezonde uitstraling heeft. Sandra zit nu bij mij voor een individueel coachingtraject.

“Waar honger je naar?” vraag ik. Sandra laat de vraag even bezinken. “Het is een momentje voor mezelf, nu ben ik aan de beurt, denk ik dan, het is een moment waarop ik even niets voor anderen hoef te doen. Het kaasplankje is eigenlijk meer een beloning voor mezelf, voor een week hard werken”.

“Waar heb je dan behoefte aan?”, vraag ik. Sandra: “Ik wil even niets moeten. Even ruimte in mijn hoofd, rust om me heen. Ik moet zoveel op een dag.”

Psychologische honger

Sandra stelt vast dat ze het momentje voor haarzelf vult met eten terwijl ze geen trek heeft. Eten is bij haar een reactie op een behoefte waar ze zich in ons gesprek van bewust wordt. Ze heeft een psychologische honger naar rust en ruimte. Dan helpt het niet om jezelf fysiek te voeden.

Waar honger jij diep van binnen naar?

Psychologische honger kun je niet met eten stillen. Die kun je alleen stillen door de onderliggende behoefte te herkennen en te onderzoeken hoe je die behoefte kunt vervullen. Waar honger jij diep van binnen naar? Dat is de kernvraag.

Energievreters

Sandra gaat een dagboekje bijhouden van haar activiteiten. Achter elke activiteit schrijft ze “moeten”, “willen” of “mogen”. Zo komt ze erachter dat veel van de activiteiten op een dag haar energie kosten in plaats van energie geven. Ze kan wel activiteiten bedenken die ze wil doen, maar doet dat niet omdat andere activiteiten voor gaan.

Ze wil wel op tijd naar huis om te sporten, maar er is altijd nog wel een klant die eind van de middag belt met een vraag die niet kan wachten.

Ze wil ’s avond wel een uurtje met een boek op de bank, maar dat mag ze niet van zichzelf, want de mail moet nog afgehandeld, ze moet nog wat doen voor het schoolbestuur, haar zus helpen bij een administratieve klus. Er is altijd wel een reden waarom ze niet toekomt aan haar eigen behoeftes.

Loveless

Sandra heeft een loveless gedragspatroon ontwikkeld. In het coachingtraject leer ik haar om haar behoeftes te (h)erkennen en hier invulling aan te geven. Ze leert het verschil tussen honger en eetdrang herkennen. Ze leert honger van andere (psychologische of fysieke) behoeftes te onderscheiden, gaat twee keer per week begin van de avond sporten en regelt dat thuis in haar gezin.

Vrijdagavond ligt ze nu lekker met een boek op de bank. Ze geniet van een paar lekkere toastjes met kaas, maar kan stoppen als ze genoeg heeft gehad. Ze leert positief haar grenzen te stellen, thuis en op het werk.

Ik zie Sandra later terug als ik door de gang loop van haar kantoor. Ze ziet er goed en energiek uit. Ze is afgevallen. Niet met een dieet, maar door zicht te krijgen op haar onderliggende gedragspatronen: waarom ze eet wat ze eet.

Lees ook:
Afvallen: van ontzeggen naar genieten
Hoe krijg ik de knop om?
Gedachteloos eten