Overgewicht: Hoe krijg ik de knop om?

Dit is de eerste in een reeks van drie columns die ik schrijf over ‘leren genieten van eten’ als methode om blijvend gewicht te verliezen. En dat in de organisatiecontext van vitaliteit en gezondheid.

In de columns worden drie onderliggende gedragspatronen geschetst die maken dat mensen zich overeten: mindless, joyless en loveless.

De intake

Carla is medewerker bij een callcenter. Zij is 45 jaar en heeft fors overgewicht. Ze meldt zich regelmatig ziek. Met dit verhaal belt de arbeidsdeskundige mij. Of ik Carla kan begeleiden haar gewicht te minderen. Als ze slanker en energieker is, zal ze beter inzetbaar zijn in haar werk.

Als ik doorvraag is er meer aan de hand: Carla blijkt niet zo goed te liggen binnen het team. Haar collega’s ervaren haar als weinig coöperatief. In overleg met de arbeidsdeskundige nodig ik Carla uit voor een intakegesprek. Ze stapt gereserveerd binnen. De weerstand is voelbaar.

Na een korte introductie van mijn kant vraag ik haar hoe ze tegen dit intakegesprek aankijkt. Ze bekritiseert de arbeidsdeskundige. Dat ze zomaar over haar gewicht begon. Ze weet zelf ook wel dat ze te dik is, dat hoeft niemand haar te vertellen. Ze voelt zich op haar werk gediscrimineerd, kan niet mee met het bedrijfsuitje. Daar doen ze activiteiten die zij niet kan, want ze kan slecht uit de voeten en is snel moe.

Ze weet zelf ook wel dat ze te dik is, dat hoeft niemand haar te vertellen

Carla’s overgewicht belemmert haar te kunnen doen wat ze wil doen in het dagelijks leven. Carla kan aan veel activiteiten in haar sociale omgeving niet deelnemen.

“Wat zou je graag willen?”, vraag ik haar. Ze zucht en denkt na voordat ze antwoordt: “Kunnen doen en laten wat ik wil, weer midden in het leven staan. Maar hoe krijg ik de knop om, om mijn gewicht te minderen?”

Joyless

Nu is het Carla die een hulpvraag stelt. Ik begeleid haar met een gerichte methodiek om zicht te krijgen op haar eetpatroon. Waarbij ik als coach naast haar ga staan in plaats van boven haar als inhoudsdeskundige.

Carla maakt haar eigen analyse. Ik nodig haar uit positief haar doelen te formuleren en acties te bedenken die voor haar persoonlijk werken. In welke situaties gaat ze meer eten dan goed voor haar is? Wat gebeurt er dan?

Carla is niet in contact met haar gevoelens

Carla blijkt te gaan eten als ze zich niet lekker voelt. Eten is troost voor haar. Ze heeft een ‘joyless’ levenspatroon ontwikkeld. Ze is niet in contact met haar gevoelens. Als ze boos, bang of verdrietig is, eet ze haar gevoelens weg in plaats van ze te herkennen en te erkennen. Als ze eet voelt ze zich weer even lekker.

En zo werkt het in ons lichaam: als je zoet en vet eet, maak je endorfines en dopamine aan. Dan voel je je weer even lekker en behaaglijk.

Dagboek

Carla gaat een dagboek bijhouden: hoe voelt ze zich? Bang, boos, blij of bedroefd? Wat doet ze dan? Ze wordt zich bewust van haar gevoelens en gedrag. We bespreken concrete situaties: thuis en op het werk. Ze leert haar gevoelens en behoeftes effectief te uiten met de regels van feedback.

Dat is een eyeopener. Als ze bang is haar werk niet af te krijgen vanwege de drukte, benoemt ze dat in plaats van te gaan snauwen en snaaien. De samenwerking met collega’s verloopt ineens een stuk beter.

Weer genieten

Na vijf coachingsgesprekken heeft Carla, tot haar eigen plezier, nieuwe gedrags- en eetpatronen ontwikkeld. Van ‘joyless’ naar ‘joyful’; ze eet als ze honger of trek heeft en niet meer als troost. Daardoor kan ze echt van eten genieten en eet ze minder. Ze gaat in het dagelijks leven nu anders met situaties om, stelt grenzen en geeft feedback thuis en op haar werk.

Inmiddels is Carla tien kilo lichter en kan nu meer activiteiten ondernemen en de dingen in het dagelijks leven oppakken zoals zij dat wil.

Op haar werk is ze een ander mens geworden, zo luidt de feedback van haar leidinggevende. Carla is energieker en treedt haar collega’s en werk positief tegemoet.

Lees ook:
Afvallen: van ontzeggen naar genieten
Wat ligt er op jouw lepeltje?
Gedachteloos eten