Opzet psychisch noodfonds, nuttig of overbodig? (deel 2)

Het CNV pleitte onlangs voor de opzet van een psychisch noodfonds om de verwachte hausse aan burn-outs door coronastress het hoofd te kunnen bieden zodat leidinggevenden en personeelsmanagers bijgeschoold kunnen worden in de omgang met gestreste thuiswerkers.

BG magazine vroeg een aantal arbodiensten om hun mening hierover. Hierbij deel 2, met Peter Wijnholds, commercieel directeur van Perspectief Groep, en Jurriaan Penders, bedrijfsarts en directeur Medische Zaken bij HumanTotalCare.

Wijnholds plaatst kanttekeningen bij het idee. “Ik vind het goed als er meer bewustwording ontstaat en dat de vakbond hiertoe oproept vind ik alleen maar goed. Maar of een noodfonds de oplossing is, vraag ik me af. Je moet je ook afvragen of zo’n fonds structureel gaat bijdragen. Als arbodienst doe je dat zelf in feite al. Je voegt immers waarde toe aan je opdrachtgever.”

Penders: “Ik betwijfel of geld de oplossing is voor de problemen. Los nog van de vraag of dat geld moet komen van de overheid of van de werkgever. De belangrijkste begrippen op dit moment zijn ‘aandacht’ en ‘betrokkenheid’. We zijn meer weerbaar en veerkrachtig dan we soms denken.”

Zodra de situatie weer een beetje normaliseert, herstellen welzijn en geluk weer volgens Pender. Dat was ook te zien in de vroege zomer net na de intelligente lockdown van het voorjaar.

De belangrijkste begrippen op dit moment zijn ‘aandacht’ en ‘betrokkenheid’

Oproep

Penders vervolgt: “Ik zou dus vooral leidinggevenden en collega’s willen oproepen om net even meer aandacht te hebben voor de collega’s die het lastig hebben. Kijk creatief hoe het werk beter passend te organiseren is, bied toch een dag op kantoor voor die eenzame collega, heb aandacht voor de lastige combinatie van thuiswerken en (jonge) kinderen en organiseer wat tijd voor sociale interacties tijdens de online-bijeenkomsten.”

Extra diensten

Wijnholds heeft wel een aantal diensten extra aangeboden. Hij zinspeelt hiermee op een toename in tools en diensten die in deze periode door arbodiensten aan werkgevers worden aangeboden om de gestegen werkstress, burn-out en dergelijke bij de kop te pakken.

Hij vindt dat niet zozeer verkeerd, maar het lijkt haaks staan op de waardetoevoeging die een arbodienst in de kern altijd moet hebben. “Vitale organisaties kunnen namelijk beter inspelen op crisis als deze.”

In deze tijd van corona ziet Penders een enorme vraag naar corona-gerelateerde diensten. “Denk aan de Online Thuiswerkplek-Check om in kaart te brengen hoe het thuiswerken beter kan, en MijnCoachlijn voor mentale ondersteuning. Ondanks dat veel werkgevers graag goed zorgen voor de gezondheid van hun medewerkers, zien we dat een deel van de werkgevers preventieve kansen onbenut laten; zeker die werkgevers die geen volledige arbodienst hebben, maar zich alleen voor verzuim laten bijstaan door verzuimbureau.”

Verantwoordelijkheid

Penders herkent dan ook niet helemaal dat arbodiensten meer verantwoordelijkheid zouden moeten nemen in deze situatie. Hij stelt: “Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het bieden van gezonde werkomstandigheden. De werkgever kan zich daarbij laten bijstaan door de arbodienst. Als arbodienst willen we de werkgever en zijn of haar medewerkers daar juist graag bij ondersteunen. We weten dat preventie werkt en bieden dit graag aan.”

Er bestaan al veel goede initiatieven

Grote werkgevers hebben soms volgens Wijnholds zelf dermate goed opgezette HR-afdelingen, dat die zelf prima crisissituaties als de huidige corona kunnen oppakken. “Zij hebben wel behoefte aan gerichte informatie en ze weten doorgaans beter hun hulpvraag te formuleren. Ze zijn flexibel en professioneel genoeg om zelf hun managers te trainen om de thuiswerkende en stressvolle medewerkers adequaat te begeleiden. Er zijn al heel veel initiatieven voor diegenen die daar iets mee willen. Webinars, podcasts, noem maar op.”

Toegenomen druk?

De druk die gesignaleerd wordt is ook niet overal, stelt Wijnholds. “Wij zien geen toegenomen druk op lang verzuim door deze coronaperiode. Wel een toegenomen druk die al vóór de periode aan het ontstaan was. Volgens mij ligt het dus niet enkel aan corona, maar heeft die slechts een extra zetje gegeven. Goede preventie moet je – nog steeds – vooral aan de poort doen. Dat is de meest effectieve manier. Wij zien bijvoorbeeld dat kleinere werkgevers momenteel een afname in de verzuimcijfers laten zien. Middellang verzuim zien we wel stijgen.”

Penders ziet de druk eveneens. “Ja, we horen dat hierover veel zorg bestaat. Wij zien wel in onze cijfers dat er wat meer spanningsklachten zijn door de veranderde omstandigheden. Of dat op langere termijn ook echt gaat leiden tot een toename van lang verzuim en burn-out kan ik op basis van de huidige verzuimcijfers nog niet onderbouwen. Daarvoor is de termijn nog tekort.”

We zien dat de werkdruk gemiddeld genomen maar een fractie hoger ligt dan voor Corona

Penders vervolgt: “We zien dat de werkdruk gemiddeld genomen maar een fractie hoger ligt dan voor corona. Wel zien we verschillende factoren die deels stressverhogend en deels stressverlagend zijn. We zien dat sommige groepen de huidige situatie ingewikkelder vinden dan voorheen. Er is bijvoorbeeld minder sociale steun en meer eenzaamheid onder werkenden. Tegelijk is er meer ruimte om werk en privé te combineren, is er minder reis- en filestress, en vinden de introverte personen het wel prettig dat er wat minder werkgebonden sociale contacten zijn.”

Kantoren afstoten levert risico’s op

Wijnholds maakt zich wel zorgen over het voornemen van grote werkgevers om hun kantoren af te schalen en thuiswerken steeds meer tot norm te bestempelen. Daarbij wordt een kantoorbezoek tot het minimum beperkt.

“Mensen floreren toch echt het beste als ze bij elkaar kunnen komen. Diverse onderzoeken wijzen dat uit. Ik vrees dat werknemers hun collega’s teveel gaan missen en de betrokkenheid bij het werk kunnen verliezen als ze teveel thuis moeten blijven werken en te weinig ontmoetingen met elkaar op kantoor kunnen hebben. Een lagere productiviteit en een hoger verzuim liggen dan op de loer. Werkgevers moeten daar echt goed over nadenken, voordat ze die grote kantoren gaan afstoten.”

>>> Lees ook deel 1 met Marc Pennartz, bedrijfsarts en directeur van Medisch Consult, en Pieter de Jongh, bedrijfsarts en directeur van Van Altena & De Jongh