Opzet psychisch noodfonds, nuttig of overbodig? (deel 1)
Arbo, Arbodienst, Arbozorg, Burn-out en overspannen, Psychosociale arbeidsbelasting, Verzuim, Werkdruk en werkstress, Ziekteverzuim, corona, Interview, thuiswerken
Het CNV pleitte onlangs voor de opzet van een psychisch noodfonds om de verwachte hausse aan burn-outs door coronastress het hoofd te kunnen bieden zodat leidinggevenden en personeelsmanagers bijgeschoold kunnen worden in de omgang met gestreste thuiswerkers.
BG magazine vroeg een aantal arbodiensten om hun mening hierover. Hierbij deel 1, met Marc Pennartz, bedrijfsarts en directeur van Medisch Consult, en Pieter de Jongh, bedrijfsarts en directeur van Van Altena & De Jongh.
Pennartz trapt af: “Het idee is zeker goed. Bij hen ligt tenslotte de grootste positieve beïnvloedingskracht voor medewerkers. Misschien is het als fonds ook bruikbaar om de capaciteit van de huidige psychologische hulpverlening te vergroten. De wachttijden zien we oplopen en dat kost het bedrijfsleven veel geld.”
De Jongh heeft echter twijfels over een psychisch noodfonds. “Ik begrijp de zorg en het is goed om elkaar te helpen, ook financieel, maar of zo’n fonds dan werkt zou ik niet weten. Vakbonden willen nog wel eens fondsen of meldlijnen oprichten, dat is hun manier.”
Waar ligt de verantwoordelijkheid?
Pennartz, gespecialiseerd in overspanning en burn-out, ziet momenteel bij de werknemers van zijn klanten een toename van stress door corona van circa 20 procent. Dit vertaalt zich overigens niet altijd direct in ziekteverzuim.
“Werkgevers vragen ons nu om meer support, om meedenken. Het is ook niet zozeer een kwestie van verantwoordelijkheid van de arbodiensten, maar vooral van de werkgever én de werknemer samen.” De Jongh twijfelt eveneens aan het appèl om meer verantwoordelijkheid te nemen: “Arbodiensten hebben altijd al die verantwoordelijkheid.”
Het welbevinden van werknemers stijgt naarmate de werkgever de werknemers beter informeren
Startpunt juiste ondersteuning
Pennartz vervolgt: “Uit onderzoeken blijkt dat het welbevinden van werknemers stijgt naarmate werkgevers werknemers beter informeren over en betrekken bij de gang van zaken, over de situatie, de plannen en toekomstverwachtingen. Daar ligt het startpunt van de juiste ondersteuning. Niet zozeer bij een arbodienst.”
Beperkt meedenken
De Jongh ziet deze maanden het verzuim inderdaad ook oplopen. Hij wordt door bedrijven gevraagd mee te denken over preventieve maatregelen, maar dat is wel beperkt, zegt hij. Bedrijven doen veel zelf.
“Wij bieden allerlei interventies, webinar en advies in relatie tot risico en effecten van COVID-19, van RI&E, werkplekchecks, tot trainingen en coaching van leidinggevenden en werknemers, en bij uitval (psychologische) begeleiding. Maar meer eigen inbreng en advies kan geen kwaad lijkt mij. Bij deze zou ik de ondernemingsraden hier willen uitnodigen ook actiever te zijn op het gebied van gezondheid, juist nu.”
Bouwstenen
Pennartz spreekt qua preventie en verzuim met zijn klanten over het vitamine V-gehalte. “De vitamines, vijf maal een ‘V’, zijn de bouwstenen voor een gezonde, integere en veilige organisatie. Dit betreft: Vertrouwen in de werknemer (en vice versa), geeft je Verantwoordelijkheid en wordt het genomen? Ervaart de werknemer Vrijheid (autonomie); Verbindt hij/zij zich met de collega’s; met de manager; de bedrijfsdoelstellingen, diensten en strategie?”
Psychologische veiligheid
En als laatste, het meest gevoelige, maar in feite de meest belangrijke, voegt Pennartz toe: “De ‘V’ van Veiligheid; ervaart de medewerker psychologische veiligheid? Mag ik mijzelf zijn, word ik serieus genomen, mag ik fouten maken, heb ik inbreng en invloed? Scoor je op al deze Vitamines hoog, dan krijg je vanzelf vitale medewerkers die de regie nemen. Regie op hun werk, bijdrage, relaties, gezondheid en hun persoonlijke ontwikkeling. Dan is de productiviteit maximaal en het risico op frequent of langdurig verzuim minder.”
Vertekend beeld
Ziekmeldingen kunnen overigens een vertekend beeld geven, denkt De Jongh, omdat er veel mensen thuis werken en het niet melden als ze ziek zijn, zeker niet als er geen werk is doordat het bedrijf minder werk aanbiedt. Re-integratie is daardoor ook ondoorzichtiger. Hij denkt dat er zeker meer stress ontstaat door de thuiswerksituatie.
Werkloosheid en onzekerheid zijn een voedingsbodem voor ongelukkiger en somberder worden
De Jongh: “Tegelijkertijd geloof ik ook in ons vermogen om ons aan te passen. De maatschappelijke onrust valt mij nog mee als je kijkt naar de impact op gedrag en economie. De economische schade wordt nog beperkt, maar werkloosheid en onzekerheid zijn wel een voedingsbodem voor ongelukkiger en somberder worden.”
Concrete stappen
Medisch Consult heeft enkele concrete stappen genomen om werkgevers beter te kunnen ondersteunen in de huidige situatie. “We bieden ad hoc extra laagdrempelige kortdurende counseling aan bij stress. We analyseren en adviseren over de werkplek bij thuiswerkers. Ook zetten we teamcoaching in voor managers om optimaal in verbinding online of op afstand te kunnen managen en bieden interventies aan om de onderlinge team- of afdelingscohesie positief en succesvol te houden in deze barre tijden van corona en thuiswerken. Eigen ideeën en best practises komen vanzelf naar boven, ieder team is tenslotte uniek.”
Corona sneltesten
Pennartz: “En tot slot zetten we corona sneltesten in. Ook voor niet-aangesloten klanten. Zo kunnen we binnen een kwartier vaststellen of een werknemer besmet is en corona kan overdragen. Dat scheelt ook kostbare uren van verzuim, niets kunnen doen, wachten en onzekerheid.”
Ik verwacht dat we er nog twee jaar zoet mee zoet
Een recept is er niet echt, concludeert De Jongh. “Ik verwacht dat we er nog twee jaar zoet mee zijn. Dus ik zou pleiten voor een aanpak die zich op de langere termijn richt. Thuiswerken, aandacht geven aan medewerkers en elkaar, anders werken, anders communiceren, faciliteren, etc. Schep heldere kaders en durf te erkennen dat het belangrijk is. Dus niet bagatelliseren, maar ook geen angst kweken.”
Tags
Deel dit artikel
