Liefdevol leiderschap

Verhitte discussies, onwrikbare standpunten, opponenten en polarisatie: vandaag de dag schering en inslag.

En zolang het nog een spannende serie als ‘House of Cards‘ betreft, kan het vermakelijk zijn. Zodra het in jouw bedrijf of organisatie gemeengoed is geworden, betekent dat de dood in de pot.

Mensen vertrouwen elkaar niet meer, worden cynisch, stellen zich niet meer kwetsbaar op om in een dialoog met de ander of anderen tot meer inzichten te komen.

Mensen rationaliseren alles op een berekenende, calculerende manier en laten vooral hun hart binnenskamers. Hun gevoel en hun liefde is ver te zoeken, net als de groei en bloei van zowel henzelf als het bedrijf.

Het hart is veel gevoeliger

Het kan ook anders, vindt Mathilde Lub, oprichter van de Academie voor Liefdevol Leiderschap. Gepokt en gemazeld door leidinggevende ervaringen in het bedrijfsleven en bij internationale overheden, waarbij ze ook zelf in het begin vaak haar hoofd volgde en haar hart negeerde, stelt ze:

“Mensen zijn juist door hun hart verbonden en waarom zou je daar dan ook geen gebruik van maken? Het hart is vele malen gevoeliger en ontvankelijker dan het hoofd. Het hart verbindt ons met anderen. Ons hoofd – ons intellect – is in feite onze achillespees, onze handicap, doordat het hoofd niet verbindt, maar scheidt.”

“We hebben geleerd alles te verklaren en te kwantificeren en daarmee hebben we zeker ook heel veel bereikt en uitgevonden. Maar we hebben ons hart en onze intuïtie – ons verbindend orgaan – daarbij steeds meer losgelaten. En dat is jammer, maar niet onomkeerbaar.”

Beperkt door intellect

Mathilde geeft als voorbeeld een koets die een route rijdt, metafoor voor ons leven en voor de groei van een bedrijf. “Wat we doen is de koetsier de route laten bepalen. Maar de koetsier is het hoofd. Die kan alleen rationele beslissingen nemen. De koetsier denkt alleen in eigenbelang, in risico mijden, in snel ter plaatse komen, dat soort dingen.”

“De passagier gaat daarentegen op zijn of haar intuïtie af. Die heeft een veel breder plaatje, weet de bedoeling van de reis en kent dus ook de route. We zouden veel beter kunnen luisteren naar de passagier in de koets, die symboliseert immers het hart.”

Gut-feeling

Met je hart ben je verbonden met de andere mensen, betoogt Mathilde, waardoor je ook beter en constructiever samen kunt werken. “Het hart gaat uit van eenheid en oordeelt niet, het hart maakt geen onderscheid. Het hoofd daarentegen denkt lineair en stopt alles in aparte hokjes.”

“We menen dat we vanuit die rationele insteek beslissingen moeten nemen, omdat die meetbaar en controleerbaar zijn. En oké, we voegen er dan ook nog wel eens een snufje gevoel aan toe, maar in feite moet het andersom zijn. We moeten vanuit ons gevoel en ons hart, en in feite vanuit liefde handelen. Handelen en dus ook leiding geven. Je gut-feeling volgen, dat oprechte, echte gevoel. En dan pas gaan nadenken.”

Maar hoe doe je dat dan, liefdevol leidinggeven?
“We moeten eerst van onszelf (leren) houden. Dat is stap één in dit proces. Leer niet alleen je lichte kant te benoemen, maar ook je schaduwkant. Die hebben we allemaal. Maar vaak benoemen we alleen de positieve kanten. Omdat we denken dat we daarmee kunnen scoren en dat we erbij zullen horen. Maar in feite laten we daarmee een deel van onszelf thuis.”

Liefdevol leidinggeven is niet voor mietjes

“Een gevoel van samen en werkelijke verbinding komt tot stand als je je kwetsbaar opstelt en je schaduwkanten benoemt. Dat geeft de klik bij de ander, die dan ook open en kwetsbaar durft te zijn. En geef als leidinggevende het goede voorbeeld.”

“Stel je kwetsbaar op, laat zien dat ook jij wel eens onzeker bent of over iets twijfelt. Dat maakt dat je mensen zich ook kwetsbaar durven op te stellen. Maar dat vergt wel moed. Liefdevol leidinggeven is niet voor mietjes. Je moet echt sterk zijn om dat te kunnen.”

Kun je een aantal bullits noemen, simpele stappen die leidinggevenden dan moeten zetten?
“Nee, integendeel. Ik ben niet voor bullits. Veel mensen gaan graag af op bullits, op to-dolijstjes, op best practices. Kies dan liever voor good practices. Want best practices werken alleen als de omstandigheden één op één vergelijkbaar zijn en het bovendien om niet-complexe problemen gaat.”

“Als je niet aan die voorwaarden voldoet, kun je nog zo veel en zo vaak een best practice volgen, maar het gaat nooit werken. Als je echter een good practice bestudeert en eruit pikt wat je toepasselijk vindt, handel je al vanuit je gevoel en is de kans dat je een verbetering bewerkstelligt veel groter. En hetzelfde geldt voor bullits. Het staat zo mooi, zo’n rijtje knallende trefwoorden, maar in feite is het een leeg en onwerkbaar instrument. Omdat het namelijk aansluit bij dat beperkte hoofd in plaats van bij je ruime hart.”

Zet je hoofd op pauze

“Ik zeg weleens tegen mijn deelnemers: ‘Zet je hoofd even op pauze. Laat je gevoel nu, zonder oordeel of consequenties, even spreken’. Dat vinden ze vaak vreemd. Het zorgt ervoor dat je het hoofd geruststelt: het heeft écht wel een rol, maar nu even niet! Het hoofd is een topper, maar zo nu en dan mag het even een kopje thee halen.”

Laat je hoofd even een kopje thee halen

Als mensen hiermee oefenen, merken ze dat het heel goed werkt. Want dan komt het gevoel boven en daarmee de liefde, en een veel groter veld van informatie dan je tot nu toe in het vizier had. En het hoofd blijft even in rust. Dat hoofd, dat intellect zit op de bok, weet je nog? En het gevoel, het hart, dat moet in feite de richting bepalen.”

Fallussymbool

Mathilde Lub tekent vervolgens een zespuntige ster, bestaande uit twee driehoeken en legt uit: “Je kunt het ook zo symboliseren. Neem deze ster. We hebben het in ons om compleet te zijn. Maar vaak laten mannen, of mensen die denken zo te moeten acteren, de bovenste driehoek van deze ster zien: met de punt naar boven, het fallussymbool, klaar voor actie. Het symboliseert doen, creëren, manifesteren.”

Heelheid ontstaat als je de twee delen combineert en samen toepast

“Het vrouwelijke deel van de ster is de onderste driehoek die met de punt naar beneden wijst. Dit is het ontvankelijke, het sensitieve, het voelen en luisteren. Alleen het een of alleen het andere is incompleet. Heelheid ontstaat als je de twee delen combineert en samen toepast. Dan ben je ontvankelijk vanuit een liefdevolle houding, openstaand voor anderen en ideeën en ben je daadkrachtig om ideeën uit te voeren. Dan ben je in balans en kun je liefdevol leiding geven met resultaat voor de organisatie.”

“Als je jezelf op die manier kunt verleiden open te staan voor de eindeloze liefde die je in je hebt, kun je ook je medewerkers verleiden open te staan en ontstaat er verbinding.”