Implementatie beleid schuldproblematiek medewerkers – deel 4

Helpt u uw medewerkers met het beheersbaar maken van hun financiële probleem, dan hoeven ze niet te piekeren over geld, komen ze uitgeslapen op hun werk, melden zich minder vaak ziek en lenen niet bij collega’s.

Loonbeslag, dreigende betalingsachterstanden, gebrek aan financieel inzicht en financieel wanbeheer zijn vaak oorzaken van een (dreigend) financieel probleem.

Als werkgever kunt u ervoor kiezen om voor uw werknemers een aantal preventieve en curatieve middelen in te zetten.

In mijn vorige artikel ging ik dieper in op het belang van beleidsvoorbereiding- en ontwikkeling met betrekking tot schuldproblematiek bij medewerkers. Dit artikel reikt u een aantal mogelijkheden aan die u kunt bieden om erger te voorkomen.

Preventieve middelen

• Wijs medewerkers op hun eigen verantwoordelijkheid en de gevolgen van schulden voor henzelf en voor u.
• Informeer medewerkers wat ze eraan kunnen doen en welke hulp ú kunt bieden. Een mogelijkheid is het plaatsen van informatie op intranet of in het personeelsblad; een artikel bijvoorbeeld over wat te doen bij (dreigende) financiële problemen.
• Wijs medewerkers op het (nieuwe/veranderde) beleid en huisregels ten aanzien van (dreigende) financiële problemen.
• Maak (dreigende) financiële problemen bespreekbaar door binnen de organisatie op centrale en de wat meer anonieme plekken (resp. de uitgang en de koffieautomaat) een folder te leggen over financiële problemen.
• Stuur informatie mee met de salarisstrook.
• Stop een budgetagenda in het kerstpakket.
• Bied hulp bij het op orde brengen van de administratie (budgetbegeleiding).
• Laat de vaste lasten doorbetalen via de salarisadministratie.
• Stuur medewerkers, bij wie beslag op het loon is gelegd, een vrijblijvende brief waarin staat dat ze bij de P&O-adviseur of bedrijfsmaatschappelijk werker terecht kunnen om te praten over hun financiële problemen. Praat niet alleen, maar bied ook daadwerkelijk hulp aan.
• Geef de medewerker een steuntje in de rug bij het aflossen van (kleine schulden) betalingsachterstanden door met de schuldeisers om de tafel te gaan zitten en te onderhandelen. Mogelijk is er meer tijd te winnen.
• Als het om een beperkte schuld gaat, kunt u natuurlijk ook de gehele vordering voor uw rekening nemen en deze in één keer afbetalen. Er is dan nog maar één schuldeiser. Dit wordt echter wel gezien als verkapt loon aan de medewerker. En daarover moet loonbelasting en sociale premies worden afgedragen.
• Geef de medewerker een voorschot op zijn salaris, vakantiegeld, bonus of dertiende maand.
• Verstrek een lening en/of gift uit het personeelsfonds, indien aanwezig.

Medewerkers die geholpen worden met het beheersbaar maken van hun financiële probleem en niet hoeven te piekeren over geld, komen uitgeslapen op hun werk. Ze melden zich minder vaak ziek, lenen niet bij collega’s en hoeven onder werktijd niet te bellen naar schuldeisers, bank, incassobureau of deurwaarder!

Curatief: voorbereiding en volgtraject schuldhulpverlening

Met curatieve maatregelen helpt u medewerkers daadwerkelijk bij het oplossen van financiële problemen. Vaak zijn schaamte, onwetendheid, trots, gebrek aan financieel in- en overzicht, en het niet of te laat onderkennen van het financiële probleem er debet aan dat pas in een (te) laat stadium hulp word gezocht. De schade is dan al enorm.

In deze situatie kunt u erger voorkomen door samen met de medewerker het traject naar de schuldhulpverlening voor te bereiden en de medewerker tijdens dit traject te volgen (vervolgtraject).

Als de medewerker voor schuldhulpverlening is doorverwezen, zal deze instantie proberen tot een akkoord te komen met de schuldeisers. Spoedeisende schuldsituaties – woninguitzetting, afsluiting van energie en het niet kunnen betalen van ziektekostenverzekering bijvoorbeeld – zijn heel belangrijk om voor een succesvolle voortgang van de schuldbemiddeling en stabilisatie van de financiële situatie te komen. De schuldhulpverlener kan deze situaties vaak direct telefonisch regelen met de schuldeiser.

Volgtraject: zware beproeving

Er zijn beperkingen voor de medewerker tijdens het schuldhulpverleningstraject. Hij zal zich moeten realiseren dat het leefgeld dat hij krijgt, alleen voor eten en drinken is bestemd. Zijn bestedingsgedrag zal hij ingrijpend moeten herzien.

In deze fase zullen, ondanks dat er zicht is op een eindsituatie, de gevaren niet geweken zijn. Zowel fysiek als mentaal zal het traject voor zowel medewerker als gezinsleden een zware beproeving zijn. De kans op verminderd functioneren en uitval blijven op de loer liggen. Daarom is het belangrijk dat:

• U de medewerker stimuleert zich middels een intentieverklaring te houden aan de gemaakte afspraken en aangegane verplichtingen.
• Uw P&O-adviseur of bedrijfsmaatschappelijk werker contact houdt met de schuldhulpverlenende instantie én de medewerker om terugval te voorkomen.
• U een dossier aanlegt.
• Het nakomen van afspraken verplicht stelt. De aangeboden hulp is beslist niet vrijblijvend.
• U de medewerker ‘sanctioneert’, door het geven van een gele kaart bij het niet nakomen van de afspraken bijvoorbeeld. Worden de afspraken hierna ook niet nagekomen, dan deelt u de rode kaart uit.

Doorzetten

Uit ervaringen is gebleken, dat je mensen langdurig moet volgen om te voorkomen dat zij terugvallen in de oude situatie van financieel wanbeheer of schulden maken. Soms is in het volgtraject één contact in de twee maanden al voldoende.

Schuldhulpverlening is voor een medewerker een zwaar traject. Schulden zijn vaak hardnekkig en gedrag verandert niet van de een op de andere dag. Iemand met financiële problemen moet soms jaren op een houtje bijten om daaruit te komen.

Voor een win-win situatie is het belangrijk dat leidinggevenden alert reageren op signalen en dat u een goed beleidsplan heeft. Daarom is het niet alleen vanuit een zorgverantwoordelijkheid/plicht, maar ook vanuit organisatiebelang haast vanzelfsprekend om hulp te bieden. Een goede begeleiding verdient u op termijn ruimschoots terug.

Eerder verschenen van Gerk Kooy:
Deel 1 – Help, uw medewerkers verzuipen!
Deel 2 – Het domino effect van schuldproblematiek
Deel 3 – Beleid bij schuldproblematiek