Chronisch lage rugpijn

In deze artikelenreeks geeft een medisch specialist inzicht in behandelingen en belastbaarheid bij complexe klachten.

In deze editie chronisch lage rugpijn. Zijn er adequate behandelingen om met deze aandoening toch te functioneren op het werk?

Aan het woord is Maarten Spruit, orthopedisch chirurg (gespecialiseerd in de wervelkolom en de heup) bij de Sint Maartenskliniek te Nijmegen. Al diverse jaren verzorgt hij bedrijfsmatige medische second opinions voor ICARA, het integraal centrum voor arbeidsrelevante aandoeningen.

Hij geeft ons een inkijk in de wereld van chronisch lage rugklachten en de diverse behandelmogelijkheden, met als doel zo snel mogelijk te re-integreren in het werk.

Een behoorlijk deel van het langdurig verzuim heeft als oorzaak problemen met het houdings- en bewegingsapparaat. Dat betekent in de praktijk dus veel operaties?

Maarten: “Meer dan 90 procent van de medewerkers met lage rugpijnklachten die wij zien komen niet in aanmerking voor een operatie of pijnbehandeling. De inschatting is dat een dergelijke ingreep een te geringe kans op langdurige verbetering biedt. In zeker de helft van de gevallen kunnen we na het uitgebreide consult cliënten direct uitsluitsel geven. In de andere gevallen is nog aanvullend onderzoek nodig.”

Men verwacht een oplossing en krijgt dus te horen dat er niets aan te doen is?

“De verwachtingen zijn inderdaad vaak hoog gespannen. De Sint Maartenskliniek is immers een kliniek met orthopedische expertise. Cliënten hebben vaak al operaties gehad, helaas niet altijd met veel resultaat. In de praktijk zien we dan ook dat het medisch shoppen stopt, mits er tijd wordt genomen om goed uit te leggen wat er aan de hand is en te wijzen op alternatieve behandelmogelijkheden. Want deze zijn er zeker.”

Kun je meer vertellen over deze alternatieve behandelmogelijkheden?

“Ondanks complexe klachten, komt het vaak voor dat wij vaststellen dat een wervelkolom 100 procent belastbaar is. De cliënt heeft echter een pijnbeleving die de belastbaarheid sterk beperkt. Meestal leidt dat tot het vermijden van het belasten van de rug. Sinds 2006 hebben we hiervoor een evidence-based behandelprogramma ter beschikking dat deze ‘mindset’ effectief weet te transformeren.”

“Deze pijnmanagement cursus of functional restoration program wordt uitgevoerd door RealHealth NL en de Sint Maartenskliniek. De orthopedisch chirurg heeft hierbij ook een actieve rol. Na twee weken intern met lotgenoten te hebben doorgebracht, is het resultaat zeer positief. De wetenschappelijke resultaten geven aan dat na twee jaren 85 procent van de deelnemers verbetering aangeeft in het dagelijks functioneren en 80 procent ervaart een betere kwaliteit van leven; de meeste mensen nemen blijvend weer deel aan het arbeidsproces.”

Dat klinkt bijzonder. Maar als men een ongeluk heeft meegemaakt dan is een andere mindset toch niet de oplossing?

“Verreweg het merendeel van de afwijkingen is degeneratief van aard, ofwel de lichaamsfunctie wordt geleidelijk aan minder. Maar zelfs bij duidelijke hernia’s is een operatie niet altijd de juiste weg. Ook hier speelt het door de cliënt ervaren pijnprobleem een cruciale rol. Alhoewel men dus een sterke pijn ervaart, krijgt men handvatten om samen te werken met de pijn en daardoor grenzen te verleggen.”

Is een geleidelijke achteruitgang ook te voorkomen en is er op het gebied van preventie nog winst te boeken?

“Een goede basisconditie, voldoende lichaamsbeweging, ergonomisch gebruik van passend meubilair, vooral niet roken en geen overgewicht. Voor wat betreft dat laatste geldt, dat we bijvoorbeeld ook voor een operatieve behandeling een strikt beleid hanteren: eerst stoppen met roken en/of afvallen voordat een operatie plaatsvindt.”

“Waar ook nog veel winst te behalen valt, is om snel een diagnose te hebben. Hoe eerder bekend is wat de oorzaak is, hoe effectiever de te selecteren behandelmogelijkheid. De vaak jarenlange lijdensweg kan dan aanzienlijk worden bekort, zeker als je bedenkt dat men na aanmelding bij ICARA na twee maanden tijd weer aan de slag kan gaan.”