Wat doet de ondernemingsraad en wat mag je van hen verwachten?
De ondernemingsraad (OR) behartigt de belangen van alle medewerkers. Wanneer je meer dan 50 medewerker in dienst hebt, ben je verplicht om een ondernemingsraad (OR) op te stellen. Ook parttimers, oproepkrachten en uitzendmedewerkers die twee jaar in dienst zijn horen bij deze 50 medewerkers. Heb je geen 50 medewerkers in dienst, maar staat in de CAO dat je een OR moet hebben, dan ben je ook verplicht deze op te stellen.
Maar zie de OR toch vooral niet als een verplicht nummer, een goede verhouding en een goed functionerende OR levert je veel op. Daarom gaan we in op wat de OR eigenlijk allemaal doet en wat je van hen mag verwachten.
Wie zitten er in de Ondernemingsraad?
Als werkgever bepaal je niet zelf wie er in de OR komen, die worden via een heuse OR-verkiezing door het personeel gekozen. Medewerkers die langer dan een drie maanden in dienst zijn stemmen op medewerkers die zich verkiesbaar hebben gesteld voor de OR. Medewerkers mogen zich opgeven voor de OR wanneer ze minimaal drie maanden bij je organisatie werken. Bij organisaties tot honderd medewerkers heeft een OR vijf leden en dit loopt op tot maximaal 25 leden wanneer de organisatie groter wordt.
Ben je kleiner dan 50 medewerkers, dan mag je ook een personeelsvertegenwoordiging (pvt) instellen. Dit is alleen verplicht als het merendeel van je medewerkers daarom vraagt. De pvt heeft dezelfde rechten als een OR, ook wanneer je deze vrijwillig hebt ingesteld.
De Wet op de Ondernemingsraden (WOR)
De OR behartigt de belangen van alle medewerkers door invloed uit te oefenen op het organisatiebeleid. Daarnaast denkt de OR met jou als werkgever mee over belangrijke zaken en beslissingen binnen de organisatie. Om dit goed te kunnen doen, zijn er in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) taken en bevoegdheden vastgelegd die de rol van de OR duidelijk maakt. De OR houdt in ieder geval deze punten in de gaten en schakelt hierop indien nodig:
- Is er voldoende werkoverleg?
- Zijn de arbeidsomstandigheden goed?
- Worden de regels voor arbeidsvoorwaarden, arbeidstijden en rusttijden nageleefd?
- Worden medewerkers gelijk behandeld en beloond?
- Neemt de organisatie gehandicapte medewerkers en allochtonen in dienst?
Naast de taken en bevoegdheden heeft de OR wettelijk gezien ook een aantal rechten:
Adviesrecht
Over belangrijke economische, financiële en organisatorische beslissingen vraag je als werkgever advies aan de OR. Het advies wat de Ondernemingsraad geeft is niet bindend, maar je moet wel aantonen dat je hier serieus over hebt nagedacht. Volg je het advies niet op, dan koppel je schriftelijk terug waarom dit het geval is.
Instemmingsrecht
Bij beslissingen over ‘medewerkerszaken’ moet je als werkgever instemming vragen aan de OR om deze beslissingen uit te mogen voeren. Dit gaat bijvoorbeeld om het laten uitvoeren van de risico- inventarisatie en -evaluatie (RIE), het plan van aanpak van de RIE, wie de preventiemedewerker wordt, De ondernemingsraad (OR) behartigt de belangen van alle medewerkers. Wanneer je meer dan 50 medewerker in dienst hebt, ben je verplicht om een ondernemingsraad (OR) op te stellen. Ook parttimers, oproepkrachten en uitzendmedewerkers die twee jaar in dienst zijn horen bij deze 50 medewerkers. Heb je geen 50 medewerkers in dienst, maar staat in de CAO dat je een OR moet hebben, dan ben je ook verplicht deze op te stellen. je als organisatie hanteert en met welke arbodienst je gaat samenwerken. Gaat de OR niet akkoord met jouw voorstel, dan mag je deze beslissing niet uitvoeren.
Initiatiefrecht
De ondernemingsraad denkt actief mee binnen de organisatie. Als de mening van de OR niet door de werkgever wordt gevraagd, dan mag ze ook ongevraagd voorstellen doen. De werkgever moet dit initiatief serieus nemen en voordat er een besluit wordt genomen, moet hij minimaal één keer met de OR overleggen. Net zoals bij het adviesrecht krijgt de OR schriftelijk en beargumenteerd te horen of het initiatief wordt overgenomen of niet.
Recht op informatie
Om de taken goed te kunnen doen, heeft de OR informatie nodig. Dit betekent dat je als werkgever regelmatig (minimaal twee keer per jaar) overlegt met de OR over de gang van zaken binnen de organisatie. Zorg tijdens deze vergaderingen voor een vaste agenda, zodat iedereen zich goed kan voorbereiden en weet wat er op tafel komt. Sinds de nieuwe Arbowet staat in elk geval een jaarlijkse evaluatie van het preventie- en verzuimbeleid op de agenda, waarbij ook de arbodienst aanschuift.
Faciliteren van de OR
Geef de OR voldoende tijd (binnen werktijd!) om te vergaderen en hun taken uit te voeren. Faciliteer opleidingen die de OR-leden nodig hebben om hun rol goed in te vullen. Naast alle bovengenoemde rechten geef je de OR de ruimte om te overleggen met de arbodienst, de bedrijfsarts en eventuele andere arboprofessionals. Deze overleggen mogen plaatsvinden zonder de aanwezigheid van anderen die geen OR-lid zijn.
Bij belangrijke beslissingen of veranderingen kan de OR alle medewerkers vragen om hun mening. Als werkgever moet je daarom rekening houden in de planning om de OR dit op een gedegen manier te laten doen. De medewerkers krijgen hiermee de gelegenheid om hun stem te laten horen. Ook heeft de OR de mogelijkheid om deskundigen in te schakelen voor advies of onderzoek. Dit kunnen interne deskundigen zijn zoals HR, maar ook externe deskundigen. Hiermee hebben ze het recht om kennis en ervaring in te winnen, om het juiste advies aan jou als werkgever te geven.
Keuzestress? Vergelijk gratis de beste 45 arbodiensten
Jij vertelt wat je zoekt, wij regelen de rest
✓ De beste arbodiensten al voor je geselecteerd
✓ Enige onafhankelijke arbodienst vergelijkingssite
✓ Persoonlijk advies van dé arbo experts
✓ Meer dan 21.462 klanten
✓ Snel 3 offertes van de beste arbodiensten
Wat mag je verwachten van de OR?
Enerzijds is de OR er om de medewerkers te vertegenwoordigen, anderzijds is de OR er om jou als werkgever van advies te voorzien en mee te denken over belangrijke beslissingen. Dit betekent dat ze invloed mogen uitoefenen op de keuzes die je wilt maken binnen je organisatie. Dit doen ze niet om je te dwarsbomen, maar omdat deze keuzes invloed hebben op de medewerkers en het werk. Het is van belang om de OR vroegtijdig te betrekken, om advies te vragen en naar hun visie te luisteren. Geef hen vertrouwen dat je open staat voor hun input, zodat ze zelf ook actief met je schakelen op het moment dat dit nodig is.
Een goede samenwerking met de OR
Behalve alle verplichte taken, bevoegdheden en rechten is het voor jou als werkgever belangrijk om een goede samenwerking met je Ondernemingsraad na te streven. Maak heldere afspraken over de werkwijze, wederzijdse verwachtingen, hoe om te gaan met het advies- en instemmings- en initiatiefrecht, zodat iedereen de spelregels kent. Betrek de OR in een vroeg stadium bij belangrijke beslissingen en veranderingen, neem hen mee in je eigen beweegredenen en vraag om advies. Een goede band met de OR geeft je goede inzichten in wat er gebeurt op de werkvloer, maar zorgt er ook voor dat de OR eerder met je meegaat in beslissingen en veranderingen. En wanneer het wel tot een discussie komt, kun je deze eerder op een respectvolle manier met elkaar voeren wanneer de relatie goed is.
