WIA: terug naar UWV of kosten besparen?

De gedifferentieerde WGA premie, weet u het nog? Als bedrijf betaal je twee premies: een vaste premie en een zogenaamde gedifferentieerde WGA premie.

Onder het adagium “de vervuiler betaalt” is de gedifferentieerde premie hoog voor bedrijven die werknemers in dienst hebben die de WGA in gaan en laag voor bedrijven die geen WGA-ers afleveren.

De bedoeling mag helder zijn: een prikkel voor werkgevers om vooral arbeidsongeschiktheid onder het personeel te voorkomen. Alsof je daar nu altijd invloed op hebt.

Elk jaar zijn er twee momenten dat je als bedrijf vanuit het publieke bestel kunt overstappen naar een private verzekeraar: per 1 januari en per 1 juli. Bij het al dan niet overstappen is de premie vrijwel altijd de belangrijkste drijfveer en voor veel ondernemingen kan het financieel aardig schelen als je die overstap maakt. Zeker als je zo’n “vervuiler” bent.

Er is overigens voor bedrijven wel een minimumpremie en voor kleine werkgevers is dat evengoed een behoorlijk percentage. Verzekeraars vragen in veel gevallen een lagere premie dan UWV.

Terug naar UWV?

Maar dat kan veranderen. Met enige trots meldt UWV dat de gedifferentieerde premie in 2013 niet zal stijgen. Sterker nog, omdat verzekeraars forse verliezen maken op hun dossiers, is UWV weer een aantrekkelijker alternatief dan de private verzekeraars. Volgens UWV kan het zomaar dat veel bedrijven weer bij haar terugkomen.

Ik geloof daar niet zoveel van, het lijkt me een beetje whishful thinking van UWV. Inderdaad, de premies bij UWV stijgen in 2013 niet, maar dat mag ook wel een keer na jarenlange stijgingen.

En let wel, er is nog steeds veel meer instroom in de WIA dan dat er uitstroom is, dus de premiedruk blijft.

En ook waar: een aantal verzekeraars hebben slechte portefeuilles opgebouwd, zoals De Goudse en Achmea. Deze verzekeraars zullen de premies exorbitant gaan verhogen, zodat ze eigenlijk de handdoek in de ring gooien.

Maar er zijn ook verzekeraars die het wel degelijk goed doen. Zoals bijvoorbeeld Aegon, Nationale Nederlanden en De Amersfoortse. Kleine premiestijgingen zullen er vast wel aankomen, maar zij zullen in veel gevallen nog steeds een goed alternatief bieden voor UWV. Hieronder zal ik u toelichten waarom.

Premiestabiliteit

Het grootste verschil tussen UWV en de verzekeraars is het financieringssysteem. UWV hanteert een omslagstelsel. De premies die binnenkomen, dienen om de lopende uitkeringen te financieren. Simpel gesteld: als de uitkeringen stijgen, vraagt UWV gewoon meer premie.

Verzekeraars kennen dat stelsel niet en hanteren het kapitaaldekkingsstelsel. Zij verzekeren ieder bedrijf afzonderlijk. Dat wil zeggen, dat de premies nú de toekomstige uitkeringen financieren.

Verzekeraars geven daarom ook vrijwel altijd een premiegarantie af die je bij UWV niet hebt. Premiestabiliteit is voor ondernemers natuurlijk wel erg prettig. En als die premie dan ook nog lager is dan bij UWV, begrijpt u dat dit aantrekkelijk is.

Uitlooprisico

Een tweede groot verschil is dat UWV geen uitlooprisico kent. Dit betekent, dat als je uit het publieke bestel stapt, je gelijk financieel verantwoordelijk bent voor de lopende uitkeringen uit het verleden.

Bij het overstappen vanuit UWV naar een private verzekeraar is dat altijd iets wat u zorgvuldig moet bekijken en verzekeraars vragen voor dat risico een zogenaamde “inlooppremie” bovenop de normale premie.

Maar andersom, als je bij een verzekeraar weggaat, is dat uitlooprisico vrijwel altijd meeverzekerd; je hebt een schone lei en het verleden is volledig afgefinancierd. Dat is ook aantrekkelijk. Dan kun je natuurlijk weer overstappen naar UWV, maar dan begint het gedoe opnieuw en krijg je in de toekomst dus weer dat uitlooprisico voor je kiezen!

Vanwege deze twee redenen – omdat verzekeraars dus nog steeds een goed(koper) en stabiel alternatief zijn voor UWV én het uitlooprisico is geregeld – geloof ik niet dat bedrijven teruggaan in het publieke bestel. Eerder zullen ze overstappen naar een andere (goedkopere) verzekeraar.

AOW en WW

Wat ik overigens nergens lees in de WIA discussies, is de verhoging van de AOW-leeftijd. Want met het verhogen van de AOW-leeftijd zal impliciet ook de pensioenleeftijd gaan stijgen en dus ook de uitkeringstermijn van de WIA.

Dat maakt de WIA dus duurder en de premies zullen gaan stijgen, zowel bij UWV als bij de verzekeraars. Daar kunt u vast rekening mee gaan houden.

En wat te denken over het verkorten van de WW zoals veel partijen voorstaan? De uitkering van UWV is gebaseerd op de regels die ook gelden voor de WW. De eerste uitkeringsperiode, de zogenaamde loongerelateerde uitkering, is exact gelijk aan de WW-uitkering (sterker nog, het soupeert ook het recht op WW).

Dus als de WW-termijnen dalen, daalt de termijn van de loongerelateerde uitkering ook. Dat heeft dus weer een dempend effect op de premies. De vervolguitkering zal in duur dan rechtevenredig stijgen, maar omdat die uitkeringen lager zijn, is het dus goedkoper.

WIA-hiaten

Wij kunnen ons voorstellen, dat het niet voor iedereen meer helemaal goed te volgen is. Een grapje destijds bij de invoering van de WIA was ook WIA=Wat Ingewikkeld Allemaal. En het wordt er dus niet eenvoudiger op.

In onze adviespraktijk valt op dat heel veel bedrijven bijzonder weinig geregeld hebben als het om de WIA gaat. De enorme financiële risico’s voor werknemers, als zij partieel arbeidsongeschikt zijn, zijn meestal niet of matig afgedekt. Soms denkt men dat het pensioenfonds wel iets zal hebben geregeld, maar dat stelt in de praktijk ongeveer niets voor.

Als een gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer er niet in slaagt gedeeltelijk werk te vinden, valt hij op termijn zomaar in de bijstand. Inmiddels werken van de gedeeltelijk arbeidsongeschikte WGA-ers nog maar 46 procent; 54 procent heeft geen werk kunnen vinden.

En wist u dat meer dan 40 procent van de UWV-beschikkingen een arbeidsongeschiktheidspercentage toegewezen heeft gekregen tussen 0 en 35 procent? Dan is er dus helemaal geen uitkering. En het merendeel van deze mensen wordt ontslagen en vervalt uiteindelijk ook in de bijstand.

Kosten besparen

De naam WIA geeft aan wat het idee is achter deze wet, namelijk werken voor dat deel dat je nog kunt werken. En daar staan we volledig achter.

Maar de praktijk is weerbarstiger dan de theorie. Werknemers met een vlekje vinden nu eenmaal moeilijk een andere baan en zijn op termijn veroordeeld tot de bijstand. Dat is onwenselijk.

Het begint natuurlijk met goed HR-beleid. Zorg ervoor dat werknemers gezond en fit zijn en dat hun werkvermogen hoog blijft. Daar zijn succesvolle programma’s voor, zoals bij Siemens. En met een goed programma loont het om UWV te verlaten en te besparen op de premies. Dat zal ook in 2013 zo zijn.

Maar natuurlijk blijven er risico’s en daar zijn weer goede dekkingen voor te vinden tegen lage premies. En als de verzekeraar eenmaal een groot belang heeft om uw werknemers niet in de WIA te laten komen, doet hij er ook heel veel aan om u te helpen met uw HR-beleid. Daar kunt u dus ook weer flink kosten op besparen. U moet het alleen nog even regelen in uw organisatie natuurlijk!