Wat is er in de wet geregeld over scholing en wat zijn de verplichtingen voor werkgevers?

Vraag:
In het arbeidsrecht krijgt scholing een steeds belangrijkere rol. Maar wat is er in de wet zoal geregeld over scholing en wat zijn de verplichtingen voor werkgevers?

Antwoord:
Als eerste is in het Burgerlijk Wetboek bepaald, dat een werkgever verplicht is een werknemer in staat te stellen scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie.

Het gaat zelfs zover, dat het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een werkgever een werknemer niet kan ontslaan wegens disfunctioneren als de ongeschiktheid het gevolg is van onvoldoende zorg voor scholing.

Noodzakelijk voor voortzetting arbeidsovereenkomst

Daarnaast moet een werkgever een werknemer in staat stellen om scholing te volgen die noodzakelijk is voor de voortzetting van de arbeidsovereenkomst als de functie van de werknemer komt te vervallen, of als de werknemer op redelijke gronden met ontslag wordt bedreigd. Dit moet wel in alle redelijkheid van de werkgever kunnen worden verwacht.

Als de werknemer niet langer in staat is zijn functie te vervullen, is de werkgever verplicht scholing aan te bieden om plaatsing in een andere functie mogelijk te maken.

Schenden van scholingsverplichtingen

Zogenoemde transitie-en (brede) inzetbaarheidskosten kun je wel in mindering brengen op de transitievergoeding wanneer er ontslag volgt. Je moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen en dit moet je van tevoren goed met elkaar overeenkomen.

Het schenden van scholingsverplichtingen kan voor een werkgever grote financiële gevolgen hebben. Een voorbeeld uit de praktijk: een werkgever, die in grove mate zijn scholingsverplichtingen had geschonden, werd in 2016 veroordeeld tot betaling van een billijke vergoeding ter hoogte van een jaarsalaris.

Nieuwe wet per 1 augustus 2022

Per 1 augustus 2022 geldt de Wet Transparante en Voorspelbare Arbeidsvoorwaarden. Deze wet bepaalt dat studiekostenbedingen nietig zijn voor opleidingen die via een wet of cao verplicht zijn. Er is alleen een uitzondering wanneer het gaat om een opleiding die benoemd is in de beroepskwalificatierichtlijn. Deze bevat een lijst van alle beroepen die gereglementeerd zijn in de zin van de Europese richtlijn.

Voor onverplichte scholing mag je nog wel steeds studiekostenbedingen sluiten. Die moeten wel voldoen aan de criteria die in de rechtspraak zijn ontwikkeld. Zo moet onder andere sprake zijn van een glijdende schaal en moet de werkgever, vóór het aangaan van de terugbetalingsverplichting, de gevolgen daarvan duidelijk maken aan de werknemer.

Aparte afspraken in cao

Overigens kunnen er in de cao’s ook nog aparte afspraken over scholing zijn opgenomen. Bijvoorbeeld of je een overwerktoeslag moet betalen over de tijd die een werknemer buiten zijn werktijd besteedt aan een door werkgever verplichte opleiding.

Rechtspraak over scholing onder de nieuwe wet komt sinds augustus langzaam op gang, maar zorgt nog voor onduidelijkheden. Dit onderwerp is nog lang niet uitgekauwd.