Vrouwen in de overgang functioneren beter bij stressreductie

“Achteraf gezien heb ik waarschijnlijk vrouwen met de diagnose ‘burn-out’ naar huis gestuurd terwijl ze waarschijnlijk last hadden van de overgang”, zegt Danielle Bavelaar in het boek ‘Alles over werken tijdens de overgang’.

Zij is voormalig bedrijfsarts en tegenwoordig Korps Medisch Adviseur Politie Nederland. “Om het op zijn Cruijffiaans te zeggen: ‘Als je ernaar kijkt, zie je het’. Op het moment dat je je ervan bewust bent, ga je het ook zien. Ik wil onze arbeidsdeskundigen ervan bewust maken dat de overgang kan spelen bij het ziekteverzuim.”

“Als uit onderzoek blijkt dat bij een derde deel van de vrouwen in de overgang het verzuim is gerelateerd aan overgangsklachten, dan hebben we veel te winnen. Niet alleen als het gaat om geld, maar ook omdat zo belangrijk is dat mensen aan het werk zijn. Werk zorgt voor een stuk zingeving in je leven. Als ik alleen al kijk naar hoe belangrijk het voor mij zelf is om een bijdrage te leveren aan een maatschappelijke rol, dan gun ik dat iedereen.”
(bedrijfsarts Danielle Bavelaar)

Stressreductie

Stress verergert alle overgangssymptomen. Stressreductie op de werkvloer leidt dan ook tot minder overgangsklachten en dus tot beter functioneren.

Het is natuurlijk heel verstandig om stress te ontladen met bewegen, of stilzitten en niks doen. Maar voor werkneemsters in de overgang (45- 60 jaar) is dat onvoldoende. Er is meer aan de hand.

Vrouwen kunnen dankzij het vrouwelijke hormoon oestrogeen dat zij produceren, doorgaans beter blijven functioneren onder chronische stress dan mannen. Haar hormonen beschermen haar en gelukkig hebben ze er een half leven lang bergen verzet, dus het blijft heel lang relatief goed met haar gaan; in de zin dat ze niet bezwijken onder aanhoudende stress. Tijdens de overgang neemt de productie van het hormoon oestrogeen echter af en worden vrouwen stressgevoeliger.

Meer dan dertig symptomen

Het lastige is dat de stress hetzelfde blijft en zelfs erger wordt omdat vrouwen de veranderingen, die gepaard gaan met deze levensfase, niet herkennen. Ze ervaren de veranderingen wel, maar weten die door onbekendheid over de overgang niet te duiden.

De meeste vrouwen denken dat ze pas in de overgang gaan als ze een jaar of vijftig zijn, opvliegers hebben en gestopt zijn met menstrueren. Dus maken ze zich zorgen over wat er “dan” in hemelsnaam met ze aan de hand is. Zorgen verhogen stress. Wisten ze maar dat het de overgang is en dat ze gemakkelijk iets aan hun symptomen kunnen doen.

De overgang kent meer dan dertig symptomen waarvan de bekendste hierboven zijn genoemd. Ook vermoeidheid, concentratiegebrek, vergeetachtigheid en slapeloosheid horen in dat rijtje thuis.

Onbekendheid met overgang kan leiden tot traumatische gedachten als “word ik dement?”

De symptomen openbaren zich niet alleen lichamelijk maar ook op mentaal, emotioneel en op zingevend gebied. De onbekendheid ermee kan leiden tot traumatische gedachten zoals: Word ik dement? Straks raak ik mijn baan kwijt omdat ik nier meer op niveau kan functioneren. Mijn toekomstplannen dreigen te mislukken. Dat soort gedachten leidt tot meer stress.

Exit 45-plussers

Omdat de vrouwen voor hun positie vrezen, doen ze wat hen te doen staat: harder werken. Ze kennen de trend op de huidige arbeidsmarkt ook wel.

Marja Beumer, arbeidsmarktspecialist en eigenaar van recruitmentbureau Projob in het boek: “De 45-plussers, de mensen met enorme dienstverbanden, worden eruit gezet. Kijk maar naar de banken, de verzekeraars, de pensioenfondsen et cetera”.

Verzuim

Vrouwen in de overgang verzinnen een hele trukendoos vol bij elkaar om toch het werk waarvoor ze zijn ingehuurd naar behoren te doen. Ze hechten zoveel belang aan hun werk dat ze het voor lief nemen dat ze vrije tijd inzetten om te bankhangen, vermoeidheid weg te slapen en stress te ontladen.

Met verzuim verdien je geen punten bij je werkgever

Als ze dat niet meer lukt, gaan ze verzuimen. En met verzuimen verdienen ze geen punten bij hun werkgever. Dat weten ze. Hun stress neemt toe. Veel vrouwen solliciteren in deze levensfase achteruit of ze laten het aankomen op een arbeidsconflict.

Een HRM-er vertelt in het boek dat een van haar werkneemsters haar excuses had gemaakt. Ze had na jaren slecht functioneren ontdekt dat haar stemmingswisselingen te maken hadden met de overgang. Inmiddels waren er al zoveel ‘functioneringsgesprekken’ geweest dat de werkgever al een behoorlijk dossier had opgebouwd.

Hormoon van de daadkracht

Nog onbekender is dat door de neergang van diezelfde hormonen vrouwen als het ware uit de zorgstand komen. Ze zijn niet langer genegen hun bordje vol te laden met zorgtaken. Daar willen ze van af en dat zorgt voor nog meer stress.

Omdat het hormoon van de daadkracht – testosteron – relatief sterker aanwezig is bij hen, willen ze al hun energie geven aan dat hun werk voor hen zingevend is.

De schoen wringt. Zoals bekend leidt het onderdrukken van onzekerheden en wensen – laat staan erover zwijgen – tot een toename van vermoeidheid en stress. Dat kan een vrouw in de overgang niet gebruiken want ze is al stressgevoeliger dan voorheen.

Win-win situatie

Met openheid over dit onderwerp op de werkvloer is zowel de werkneemster als de werkgever geholpen.

Zij, omdat ze ontdekt wat er met haar aan de hand en daar actie op kan nemen waardoor haar symptomen verminderen of verdwijnen en ze fluitend haar werk doet.

De werkgever, omdat die begrijpt wat er aan de hand is en de reikende hand kan uitsteken om onnodig uitval van een loyale, hooggekwalificeerde werkneemster kan voorkomen.

Openheid zorgt voor een win-win situatie. Het voorkomt ook de extra stress die bij de werkneemster wordt veroorzaakt door de onwetendheid van haar collega’s over dit fenomeen. Die onwetendheid leidt vaak tot onbegrip en flauwe grappen.

Openheid tussen werkgever en werknemers leidt tot win-win situatie

Openheid en kennisuitwisseling werkt in de hand dat vrouwen weer optimaal gaan functioneren. Of ze gaan binnen of buiten de organisatie solliciteren, of worden gevraagd voor functies die passen bij hun ervaring en kennis. Onnodige stress verdwijnt, de opvlieger wordt op de koop toe genomen, er worden bergen werk verzet.

>>> Lees ook: Vrouw in de overgang moet om half 11 beginnen

Het 2e boek van auteur Saron Petronilia heet “Alles over werken in de overgang”. Met succes je loopbaan vervolgen na je 45ste. Het is het eerste boek dat de combinatie maakt tussen overgang en werken. Voor het boek zijn ook werkgevers en HRM professionals geïnterviewd. Verkrijgbaar via bol.com