Vrouw in de overgang moet om half 11 beginnen

Op de Nederlandse arbeidsmarkt werken ruim 3,8 miljoen vrouwen en 4,5 miljoen mannen. Van die vrouwen is ongeveer 1 miljoen in de overgang. Dat is maar liefst 25 procent van alle werkende vrouwen.

Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een zo grote groep actief is op de arbeidsmarkt. Die groep loopt er tegenaan dat de overgang op de werkvloer nog nauwelijks besproken wordt.

Doorwaakte nachten

Nederlands onderzoek heeft aangetoond dat 34 procent van het verzuim van vrouwen in deze levensfase gerelateerd is aan overgangssymptomen.

Doorwaakte nachten zijn nog wel een week vol te houden

Neem bijvoorbeeld de doorwaakte nachten wegens nachtelijke opvliegers. Dat is nog wel een week vol te houden, maar na een paar maanden komen vrouwen in een neerwaartse spiraal terecht van vermoeidheid, concentratiegebrek en prikkelbaarheid.

Hun zelfvertrouwen gaat achteruit, ze gaan zich anders gedragen en dreigen uiteindelijk achteruit te solliciteren. Terwijl ze op de toppen van hun kunnen en ervaringen zouden kunnen functioneren.

Excelleren

Daarnaast bevinden ze zich in de levensfase die behoorlijke eisen aan hen stelt als het gaat om bijvoorbeeld de zorg voor pittige pubers, een zieke partner of de mantelzorg voor ouders.

De uitdagingen waar ze voor staan, zijn wrang omdat ze door de achteruitgang van het vrouwelijke hormoon oestrogeen, het hormoon dat maakt dat vrouwen graag zorgen voor een ander, uit de zorgstand komen en kunnen gaan excelleren in hun werk.

Het blijkt echter dat veel vrouwen zwijgen over hun omstandigheden uit angst voor hun positie, achteruit gaan solliciteren, het laten aankomen op een arbeidsconflict of helemaal stoppen met werken. Door de overgang dreigen vrouwen hun toekomst weg te gooien. Met dat laatste gaat ook veel kennis en ervaring bij de werkgever onnodig verloren.

Kennisgat

Het kennisgat over de overgang bij zowel de vrouwen als de werkgevers kost beiden veel. In geld, in begrip voor elkaar maar ook in werkplezier.

Opvliegers zijn algemeen bekend als een symptoom van de overgang. Daar wordt vaak lacherig over gedaan, ook door de vrouwen zelf. Maar er zijn vrouwen die tijdens een opvlieger flauwvallen of een soort black-out krijgen.

Veel onbekender zijn echter de vergeetachtigheid, concentratie- en woordvindingsproblemen, vermoeidheid, stemmingswisselingen en slapeloosheid die in deze levensfase kunnen opspelen. Dat vrouwen tijdens de overgang als gevolg van een ander evenwicht in de hormonen ook juist daadkrachtiger worden, lijkt wel het best bewaarde geheim te zijn.

Veel vrouwen zwijgen over hun overgangsklachten uit angst voor hun positie

Veiligheid

Er zijn enorm veel mogelijkheden om vrouwen in deze levensfase tegemoet te komen. Van kostbare tot redelijk goedkope. Alle partijen zijn gebaat bij openheid over het onderwerp. Voor de vrouw betekent het dat de werkvloer voor haar een veilige omgeving is en dat verminderd enorm veel stress. Stress verergert overigens de meer dan 30 bekende overgangssymptomen. In een volgend artikel ga ik hier dieper op in.

Voor de werkgever, en in zijn verlengde de managers, betekent openheid van zaken een kans om de werknemers gemotiveerd en loyaal aan de organisatie te houden.

Een goedkope en snel te regelen actie is om het onderwerp binnen de organisatie gezicht geven. Er is enig doorzettingsvermogen voor nodig en daadkracht én een invoelend oor in de top van de organisatie.

Het blijkt overigens dat ervaring van werkgevers of managers met de symptomen van de eigen moeder, hun partner of in het geval van een vrouw in de top van de organisatie, de eigen ervaring bijzonder versnellend werkt.

Neem daarbij de mogelijkheid om het verzuim terug te dringen en dus te besparen op de ziektekosten, en er is eigenlijk geen reden te vinden om de overgang niet op de kaart te zetten.

De top van de organisatie kan door middel van een mail, intranet of een soortgelijke tamtam werkneemsters aanmoedigen hun klachten te bespreken met collega’s en leidinggevenden. Dat zorgt ook voor de broodnodige veiligheid op de werkvloer.

Ook kunnen managers alert zijn op veranderend gedrag bij de werkneemsters in de leeftijdscategorie 45-60 jaar, de overgangsleeftijd. Ander gedrag zou voor hen idealiter een red alert moeten zijn.

Zorg voor stressreductie op de werkvloer

Instrumenten

Medewerksters kunnen natuurlijk ook zelf vragen om toegang tot informatie, advies en begeleiding. Dat zullen ze echter alleen doen als er op de werkvloer een open sfeer omtrent gezondheidszaken heerst.

Werkgevers kunnen de al bestaande instrumenten daarvoor binnen de organisatie actief toegankelijk maken en deskundigen op het gebied van de overgang inhuren. Daarmee maken ze ook duidelijk aan de staf dat de overgang een heel normaal onderdeel is van het leven, zoals zwangerschap dat ook is.

Belangrijk is ook dat er iets aan stressreductie op de werkvloer wordt gedaan. Teveel stress is voor iedereen slecht, maar zoals gezegd: het verergert de overgangssymptonen. Zowel het management als de betreffende vrouwen kunnen daar iets aan doen.

Het ligt voor de hand om een vitale leefstijl te promoten met gezond eten, drinken en beweging. Onderzoek laat namelijk zien dat een gezonde leefstijl actief bijdraagt tot het verminderen van overgangsklachten. Gezonde voeding, voldoende drinken en elke dag bewegen, dragen zo bij tot het voorkomen van uitval.

Simpele dingen kunnen al een wereld van verschil maken. Bedrijven kunnen gezonde voeding en tussendoortjes aanbieden, wat het gemakkelijker maakt voor de vrouwen.

Om half 11 beginnen

Denk als werkgever ook aan de mogelijkheid tot flexibele werktijden en betaald verlof. Het kan al erg helpen als vrouwen na weer een doorwaakte nacht iets later kunnen starten, bijvoorbeeld om half 11.

Ook helpt het als vrouwen kunnen kiezen voor extra verlof, zoals een sabbatical als ze zich dat kunnen veroorloven.

Binnenklimaat

Wie denkt eraan? Maar een prettig klimaat en ventilatie in de kantoortuin doet wonderen. Een goed klimaatbeheersingssysteem en bijvoorbeeld een ventilator op de werkplek maken een wereld van verschil, omdat die het aantal opvliegers doen verminderen als ook de kracht ervan.

Aparte ruimtes, autonomie over de verwarming en waar mogelijk het open of dicht kunnen doen van het raam, zijn betrekkelijk eenvoudig te regelen.

Extra tijd

Waar velen niet aan denken, is het effect van assessments en andere onderzoeken naar de competenties van vrouwen in deze leeftijdscategorie.

Vergeetachtigheid, concentratieproblemen en woordvindingsproblemen zijn meestal van voorbijgaande aard, maar ze kunnen op het moment van de onderzoeken de uitkomsten negatief beïnvloeden. De vrouwen die het betreft kunnen dit uitleggen en vragen om meer tijd waardoor ze beter hun rust kunnen bewaren.

Leeftijd recruiters

Let ook op de leeftijd van recruiters. Die voeren gesprekken met de kandidaten voor de vacante functies. Ze zijn vaak jong. Hun perceptie van de rijpere vrouw kan de beoordeling van geschiktheid negatief beïnvloeden. Is een groot leeftijds- en dus ervaringsverschil, een goede voorwaarde voor een professionele gesprekspartner?

Jonge recruiters zijn fantastisch om jonge talenten te scouten

Het is logisch dat iedereen vanuit het eigen referentiekader denkt, voelt en oordeelt.

Jonge recruiters zijn fantastisch om jonge talenten te scouten.

Gesprekken met de meer volwassenen kunnen in die zin beter overgelaten worden aan de ervaring. Die tillen de redenen waarom een vrouw achteruit solliciteert ook gemakkelijker boven water.

De onzichtbaarheid van de overgang kan het grootste moordwapen zijn voor de carrière van de vrouw. Dat is niet alleen een verlies voor de vrouw zelf maar ook voor haar werkgever.

“Alles over werken in de overgang” is het tweede boek van Saron Petronilia. Het is het eerste boek dat de combinatie maakt tussen overgang en werken. Voor het boek zijn ook werkgevers en HRM professionals geïnterviewd. Verkrijgbaar via www.petronilia.nl, de boekhandel, managementboek.nl en bol.com.

Deel 2: Vrouwen in de overgang functioneren beter bij stressreductie