Medewerkers ontzien werkt niet, vitaliseren is veel effectiever

Tinka van Vuuren is bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement aan de Open Universiteit. Volgens haar wordt er bij het bevorderen van duurzame inzetbaarheid en het bestrijden van werkstress vaak aan de verkeerde touwtjes getrokken.

“We moeten mensen niet ontzien, maar vitaliseren. Daar moet je de organisatie dan wel op inrichten.”

De reflex zal menigeen bekend voorkomen. Een medewerker heeft het te druk of kan het huidige takenpakket om allerlei redenen niet aan. Hoe logisch is het dan om deze medewerker te ontzien: wat minder taken, wat minder verantwoordelijkheden, wat minder productie.

Ontziemaatregelen

Toch is dit op de langere termijn een heilloze weg, zegt Tinka van Vuuren. Volgens haar werken ontziemaatregelen vaak helemaal niet goed.

Neem het seniorenverlof en de leeftijdsdagen voor oudere medewerkers. Dergelijke maatregelen stigmatiseren, maar ze lossen de kern van het probleem niet op.

Van Vuuren: “Lang is gedacht dat we de draaglast van mensen – het werk dat ze moeten doen – moesten verminderen. Natuurlijk kan dat soms even een tussenoplossing zijn, maar het is veel effectiever om de draagkracht van mensen te versterken: zorgen dat mensen weer energie krijgen omdat ze sociale steun ervaren, ontwikkelmogelijkheden krijgen, autonomie en waardering. Zo investeer je in vitalisering. Dat levert op termijn veel meer op.”

Verrassend eenvoudig

Ieder bedrijf heeft er belang dat hun medewerkers niet alleen nu, maar ook later fit, competent en vitaal zijn.

Volgens Van Vuuren heeft deze duurzame inzetbaarheid altijd drie pijlers: employability, werkvermogen en energie & motivatie.

Bedrijven kunnen het beste op al deze drie fronten beleid ontwikkelen. Ook hier is de oplossing in essentie vaak verrassend eenvoudig.

Van Vuuren: “Lopend onderzoek op het gebied van vitaliteitsmanagement laat zien dat medewerkers doen wat ze leuk vinden. Als mensen het leuk vinden om bijvoorbeeld samen te sporten en de faciliteiten zijn er, gaan ze dat ook vaker doen.”

De moeilijkste weg

Volgens Van Vuuren zeten veel bedrijven in op bewustwording: blijf je ontwikkelen, investeer in je loopbaan, eet anders, beweeg meer. Dat kan prima helpen, maar het is meteen ook de moeilijkste weg.

Je kunt veel beter de organisatie zo inrichten dat mensen automatisch de juiste dingen gaan doen. Hoe je dat doet? Zet bijvoorbeeld in een vergaderruimte statafels neer, zodat mensen minder hoeven te zitten.

Zet in de nabijheid van werkplekken een hometrainer neer. Maar ook: zorg dat bijvoorbeeld brandweermannen vanaf een bepaalde leeftijd een doorstap kunnen maken naar een andere functie.