Hoe Nederland werkt

Op 1 november jl. hebben het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht en SEO Economisch Onderzoek het rapport ‘Taken en vaardigheden op het werk’ gepubliceerd met de bevindingen van de eerste en tweede Nederlandse Skills Survey (NSS) die in 2012 en 2017 zijn gehouden.

Deze survey kijkt naar daadwerkelijk uitgevoerde taken door werkenden in Nederland en geeft een beeld van de verdeling van werk en de ontwikkelingen binnen de arbeidsmarkt.

Een van de belangrijkste resultaten: de effectiviteit van taken kan vooral gestimuleerd worden door learning by doing (d.w.z. informeel leren op het werk) en minder via cursussen.

Ontwikkeling in taken en vaardigheden

Uit de resultaten van de surveys komt naar voren dat omgaan met mensen, samenwerken in teams en goed luisteren naar collega’s belangrijke taken zijn en blijven.

Voorbeelden van taken waarin werkenden gemiddeld effectiever zijn geworden, zijn onder andere het houden van presentaties, het maken van berekeningen met decimalen, percentages of fracties en het werken met een computer om producten te ontwerpen, statistische analyses uit te voeren of gecompliceerde berekeningen uit te voeren. Dit past in het beeld dat niet-routinematige en complexere analytische taken belangrijker worden op het werk.

Invloed vaardigheden op beloning

Werkenden die effectiever zijn in interpersoonlijke vaardigheden, fysieke behendigheid, kennis van de organisatie, plannen en organiseren en computervaardigheden hebben een lager loon. Hogere effectiviteit op het gebied van probleemoplossend vermogen en taal- en rekenvaardigheden heeft daarentegen een positief effect op het salaris.

Hoger en middelbaar opgeleiden leren vaardigheden vaker op het werk dan laagopgeleiden. Dit is te verklaren door de hogere complexiteit van het werk die hoger opgeleiden prikkelt tot investeren in het leren van vaardigheden.

Persoonskenmerken en effectiviteit

Persoonskenmerken geslacht, leeftijd en opleidingsniveau spelen een belangrijke rol in het verklaren van de effectiviteit van werkenden bij het uitvoeren van hun taken. Ook niet-werkenden doen mee aan de NSS en daarbij is onderscheid gemaakt naar mensen die wel en niet op zoek zijn naar werk.

Statistisch opvallende verschillen tussen werkenden en niet-werkenden zijn gevonden op het terrein van werktaken rond interpersoonlijke vaardigheden, fysieke behendigheid, probleemoplossend vermogen en computervaardigheden. In al deze gevallen hechten niet-werkenden gemiddeld een lager belang aan de taken dan werkenden. Dit suggereert dat niet-werkenden het belang van specifieke taken op het werk niet altijd goed inschatten.