De gezondheid van Nederland

Over de gezondheid van de Nederlanders valt veel te zeggen. In een artikel in de Volkskrant van 24 augustus wordt Limburg in de schijnwerpers gezet. Daar, in de mijnstreek van weleer, is het niet best gesteld met de gezondheid. Ik denk dat dat door het katholicisme komt, maar het artikel denkt meer aan mijnbouw en aangeleerde hulpeloosheid.

Hoe het ook komt, het is niet best. Gelukkig wordt eraan gewerkt: op basisscholen eten de kindertjes nu rettich in plaats van roze koeken en appels in plaats van Twix. “Er zijn nu significant minder dikkertjes”, zegt professor Onno van Schayk.

Er zijn nu significant minder dikkertjes

Wie denkt dat ik nu negatief ben, want sarcastisch, behoort vermoed ik tot de 20 procent mensen in Nederland die neigen tot angsten en depressies.

Zoomen wij in op de interactieve gezondheidskaart van de Volkskrant, dan zien we een prachtig, bijna levend beeld van alle ervaren en gemeten gezondheidsparameters. Mij valt een aantal zaken op.

Kijk even mee naar Ameland. Wat zie ik daar? Juist, ze roken daar als stoomboten! Als dominee koopman zie ik opportunities voor na de Brexit. De Amelanders kunnen hun oude gewoonte van smokkelen weer gaan oppakken. De sigaretten zullen hier niet aan te slepen zijn!

En kijk eens goed: niet Limburg maar Den Haag is er echt slecht aan toe. Ja mensen, wat is er aan de hand daar? Meer angsten en depressies, meer rokers, meer alcohol (oké, aan de grachtengordel zuipen ze net wat meer), meer dikkerds… Alle ziekten lijken zich te verzamelen in Den Haag. Hoe kan dat toch? Men is er beroerder aan toe dan in Rotterdam om maar eens een plaats te noemen waar je toch wel wat narigheid zou verwachten.

Verbergen zij hun leed en is niet de clown juist de meest verdrietige onder de artiesten?

Komt het door de vele politici? Is dit het Calimero-effect ten opzichte van Amsterdam? Is het het weigeren van de Amerikanen om het Internationaal gerechtshof te erkennen? Waarom gaan hier geen alarmbellen af? Zijn de politici blind voor hun eigen achtertuin? Zijn de Hagenezen daarom zo grappig en trots op hun afkomst? Verbergen zij hun leed en is niet de clown juist de meest verdrietige onder de artiesten?

Nog iets wat opvalt bij de ervaren gezondheid en het roken en drinken in Nederland: het is zo allemachtig mooi verdeeld. Alsof het polderen ook gebruikt is om onze gezondheid evenwichtig te verdelen… Waar je ook kijkt en waar je ook woont, van Beesd tot Castricum, overal is het even slecht (of goed, het is maar of je van de positieve of negatieve gezondheid bent).

Trend: een (soms aanzienlijk) deel van de bevolking heeft zorgen over de gezondheid en in de stad is het rotter dan op het platteland. Blijkbaar is er een soort grootste gemene deler in hoe we ons voelen. Je mag dus rustig zeggen dat wij allen hetzelfde zijn. Natuurlijk zijn er ook verschillen. Globaal gesproken zijn dus de mensen in de stad minder gezond dan buiten de stad. Dorp is gezonder, stad is minder gezond. Hoe zou dat nou toch komen?

Laten we man en paard noemen: iedereen wil zich gezond voelen. En we weten allemaal, tenminste diegenen die kranten lezen, dat er maar één factor is die gezondheid echt kan beïnvloeden: opleiding, opleiden van wieg tot graf. Ik lijk D66 wel, maar die hebben Onderwijs op een gegeven moment laten vallen, waarschijnlijk omdat het een te abstract onderwerp is. Trekt geen stemmen.

Hoe hoger opgeleid, hoe gezonder we zijn

Alle statistieken zeggen echter hetzelfde: hoe hoger opgeleid, hoe gezonder we zijn, des te langer we leven en ook: des te langer we gezond leven.

De gezonde maaltijd op school is een vorm van educatie. Zo leer je kinderen en ouders hoe het ook anders kan. Elke euro geïnvesteerd in onderwijs verdient zich dubbel terug in gezondheid. Gezondheidsbudget verlagen? Onderwijsbudget verhogen!

Er zitten meer kanten aan opleiden. Hoe meer opleiding je hebt, des te meer je verdient. Hoe meer je verdient, des te meer gezond gedrag ga je vertonen. Hoe meer je weet en leert, hoe meer je gaat nadenken over je leven en je gedrag. Hoe meer je ontmoet, des te breder je gaat denken. En hoe breder en eerlijker welvaart wordt verdeeld, des te gezonder en gelukkiger we worden.

Ik vermoed dat elke euro die je investeert in een cursus macrameeën meer effect op je gezondheid heeft dan een euro besteed aan een gezonder aanbod in de kantine. Op deze manier kunnen werkgevers een belangrijke bijdrage leveren aan de gezondheid van de wereld, te beginnen in Nederland.

Je inzetbaarheid in werk is niet afhankelijk van je BMI, maar van je aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt

Opleiden dus. En het leuke van opleiden is dat je meteen de belangrijkste motor van duurzame inzetbaarheid aanzet. Je inzetbaarheid in werk is namelijk niet afhankelijk van je BMI, maar van je aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt en je vermogen je aan te passen aan de eisen van je (werk) omgeving. Zo sla je twee vliegen in één klap.

Dan vraag ik nu: waarom is een verplicht opleidingsbudget per werknemer maar zo mondjesmaat van de grond gekomen? Waarom zou je 3 procent loonsverhoging willen als je met een goede opleiding 10 procent meer kan verdienen? Omdat we liever een rettich geven dan zelf inkopen doen.

Gaan we wachten tot het van de Staat komt, of gaan we het zelf doen? Werkgevers aller Nederlanders, verenigt u en gun uzelf en uw werknemers de voortdurende opleiding. Ook de kinderen van uw medewerkers zullen hiervan de (gezonde) vruchten plukken.